Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I Ca 260/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Suwałkach z 2014-09-10

Sygn. aktI.Ca 260/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Mirosław Krzysztof Derda

Sędziowie:

SSO Dariusz Małkiński

SSO Cezary Olszewski (spr.)

Protokolant:

st. sekr. sąd. Ewa Andryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2014 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletnich: K. M. i A. M. (1) reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową A. M. (2)

przeciwko R. M.

o zmianę orzeczenia alimentacyjnego

na skutek apelacji pozwanego R. M.

od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach

z dnia 20 maja 2014r., sygn. akt III RC 55/14

1.  Oddala apelację;

2.  Zasądza od pozwanego R. M. na rzecz powódek kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa prawnego przed Sądem II – giej instancji.

Sygn. akt: I. Ca. 260/14

UZASADNIENIE

A. M. (2), przedstawicielka ustawowa małoletnich powódek: K. M. i A. M. (1), wystąpiła w ich imieniu przeciwko R. M. z pozwem o podwyższenie dotychczasowych alimentów z kwot po 400 i 450 zł miesięcznie do kwot po 800 i 700 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu podniosła, iż w minionym okresie 2 lat w życiu dziewczynek wiele się zmieniło, w szczególności znacznie zwiększyły się ich usprawiedliwione potrzeby. Matka zobowiązana jest czynić wydatki związane z edukacją, utrzymaniem córek, zakupem odzieży. Z uwagi na stan zdrowia K. jej koszty utrzymania są wyższe od przeciętnych.

Pozwany R. M. wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc iż miesięcznie przekazuje na utrzymanie córek kwoty od 1.460 zł do 1.660 złotych. Na sumę tę składają się alimenty, kieszonkowe w kwocie 130 złotych miesięcznie. Ponadto, co miesiąc odkłada po 180 złotych miesięcznie na wypoczynek letni z córkami. R. M. podniósł, iż na przełomie czerwca i lipca zostanie po raz kolejny ojcem. Nadto, w porównaniu z rokiem 2011 otrzymuje niższe wynagrodzenie.

Wyrokiem z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie o sygn. akt: III. RC. 55/14 Sąd Rejonowy w Suwałkach podwyższył wysokość miesięcznych rat alimentacyjnych zasądzonych prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 24 października 2011 r. w sprawie sygn. akt: III. RC. 385/11 od pozwanego na rzecz małoletnich powódek z kwoty 450,00 zł do kwoty 600,00 zł na rzecz K. M. i z kwoty 400,00 zł do kwoty 550,00 zł na rzecz A. M. (1) – łącznie 1.150,00 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10-go każdego miesiąca wraz ze zmiennymi odsetkami ustawowymi w przypadku zwłoki w płatności każdej raty, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletnich powódek A. M. (2), poczynając od dnia 6 lutego 2014 r. i w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powódek kwotę 608,50 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa pranego, odstąpił od obciążania pozwanego pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie oraz wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

W świetle ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy wynika, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 24 października 2011 roku w sprawie sygn. akt III.RC 385/11 zasądzono od R. M. na rzecz K. M. alimenty w kwocie po 450 złotych miesięcznie oraz na rzecz małoletniej A. M. (1) po 400 złotych miesięcznie.

Aktualnie K. A. i A. I. rodz. M. mają 15 lat. Są uczennicami II klasy gimnazjum. Obie uczęszczają na dodatkowe zajęcia taneczne, których koszt wynosi kwotę łączną 60 zł miesięcznie. Do tego ponoszone są koszty zakupu: stroju - rocznie jest to kwota łączna około 640 złotych na każdą, obuwia - 60 zł na każdą co 2-3 miesiące. Ponadto, dziewczynki uczęszczają na korepetycje biologiczno-chemiczne i matematyczne w wymiarze 3-4 godzin miesięcznie, co stanowi łączny wydatek rzędu 240 zł miesięcznie.

K. M. jest dzieckiem schorowanym. Cierpi na dysfunkcję układu krwionośnego i nieokreślony niedobór odporności. Posiada ona orzeczenie o niepełnosprawności. Zobowiązana jest do przestrzegania diety lekkostrawnej, unikania konserwantów, dużej ilości środków chemicznych w przetworach żywnościowych.

A. M. (1) ze względu na wadę wzroku wymaga noszenia okularów korekcyjnych. Aktualnie wymaga częstych zmian okularów. Obecnie zaczęła uczęszczać do lekarza endokrynologa. Koszt leczenia córek jest zmienny i waha się od 500 zł do 1.200 zł miesięcznie.

Matka małoletnich A. M. (2) ma 35 lat, pracuje jako asystent stomatologa i zarabia około 1.600 złotych miesięcznie. Nie ma innych źródeł dochodu. Na córki pobiera zasiłek rodzinny oraz zasiłek pielęgnacyjny na K. w kwocie około 150 zł miesięcznie. W związku ze stanem zdrowia ponosi koszty leczenia w kwocie 200 zł miesięcznie. Z majątku posiada na współwłasność ziemię o powierzchni około 0,7000 ha, ale nie przynosi ona żadnych dochodów. Ponadto, A. M. (2) jest współwłaścicielką mieszkania, w którym mieszka, obciążonego kredytem hipotecznym. Spłaca ona połowę raty kredytu, tj. 600 zł miesięcznie. Spłata potrwa jeszcze 27 lat. Ponadto, ponosi połowę kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania - około 1.000 złotych miesięcznie. Razem z nią mieszka jej partner, z którym prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Poza córkami ma na utrzymaniu jeszcze 4-letnie dziecko, zdrowe, na które ma zasądzone alimenty w kwocie 300 złotych miesięcznie. A. M. (2) nie ma innego majątku, ani oszczędności. Korzysta z pomocy finansowej rodziny. Miesięczny koszt utrzymania córek w/w ocenia na kwotę 1.200 -1.500 złotych.

R. M. ma 39 lat, posiada wykształcenie wyższe techniczne, z zawodu inżynier-mechanik. Aktualnie pracuje na stanowisku referenta do spraw diagnostyki na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Wynagrodzenie miesięczne wynosi 2.300 zł netto. W weekendy podejmuje prace dorywcze na giełdach i z tego tytułu osiąga dochód w wysokości około 300 złotych miesięcznie. Innych źródeł dochodu w/w nie posiada. Poza działką stanowiącą współwłasność z A. M. (2), innego majątku, ani oszczędności nie posiada. Nie ponosi stałych kosztów leczenia. R. M. pozostaje w nieformalnym związku, mieszka u partnerki, z którą prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Partnerka pracuje za wynagrodzeniem około 2.500 zł netto. Udział R. M. w miesięcznych kosztach utrzymania wynosi 1.000 zł miesięcznie. W lipcu w/w spodziewa się narodzin kolejnego dziecka.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd Rejonowy na gruncie art. 138 k.r.o. zważył, że od ostatniego wyrokowania w sprawie o alimenty, koszty utrzymania powódek niewątpliwie wzrosły, a wynika to chociażby z ogólnego wzrostu cen i wszelkiego rodzaju usług. Niemniej jednak, w ocenie Sądu, wzrost ten nie nastąpił w stopniu uzasadniającym podwyższenie alimentów do kwot po 800 i 700 złotych miesięcznie. Sąd Rejonowy oceniając całokształt sprawy uznał, że przeciętny miesięczny koszt utrzymania powódek kształtuje się na poziomie 1.000 złotych - maksymalnie 1.200 złotych. Koszt utrzymania małoletniej K. M., ze względu na stan jej zdrowia, z całą pewnością jest nieco wyższy od kosztu utrzymania A. M. (1). W świetle powyższego, w ocenie Sądu Rejonowego, wkład pozwanego w kosztach utrzymania córek winien wynosić odpowiednio 600 złotych miesięcznie na rzecz K. M. i 550 złotych miesięcznie na rzecz A. M. (1). Sąd Rejonowy podniósł również, że pozwany nie wykazał, by łożył dodatkowo znaczne kwoty na utrzymanie córek. Wskazał, że kieszonkowe w wysokości nawet 15 złotych tygodniowo trudno uznać, by były odczuwalnym wsparciem finansowym w miesięcznych stałych kosztach ich utrzymania

Dodatkowo Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że strona powodowa nie kwestionowała, iż ojciec organizuje raz w roku krótki letni wypoczynek powódkom. Niemniej jednak przyjął, że alimenty mają służyć zaspokojeniu bieżących potrzeb osoby uprawnionej. A zatem w sytuacji, gdy brak jest środków na te właśnie potrzeby, podważyć należy zasadność dokonywania comiesięcznych oszczędności w kwocie 180 złotych.

Sąd Rejonowy zważył także, że pozwany będzie miał jeszcze jedno dziecko na utrzymaniu, co oczywiście nie może przemawiać za brakiem możliwości podwyższenia dotychczasowych alimentów.

W konsekwencji, podwyższył kwoty alimentów po 600 zł miesięcznie na rzecz K. M. i po 550 zł miesięcznie na rzecz A. M. (1), albowiem leżą one w granicach możliwości płatniczych pozwanego, który jest osobą młodą, zdrową, nie obarczoną codziennymi obowiązkami utrzymania i wychowania powódek.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zaś o rygorze natychmiastowej wykonalności, stosownie do treści art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany R. M., zarzucając Sądowi I instancji:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych i dowolność oceny przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż pozwany ma zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia, którego z niewiadomych przyczyn nie wykosztuje.

2)  błędna interpretację wysokości uzasadnionych i niezbędnych kosztów utrzymania powódek oraz nieuzasadnione niczym proporcje w podziale tych kosztów pomiędzy oboje rodziców, bez uwzględnienia polepszenia lub pogorszenia się ich sytuacji finansowej, o czym wyraźnie stanowi art. 138 k.r.o.,

3)  pominięcie przez Sąd faktu, iż pozwany spotyka się z córkami i w tym czasie opłaca im pobyt u siebie, na wyjazdach, nie umniejszając przez to wypłacanych alimentów,

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów i zwrotu powódkom kosztów zastępstwa prawnego.

W odpowiedzi na apelację, powódki wniosły o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację pozwanego należy uznać za niezasadną.

Sąd I instancji dokładnie przeanalizował sytuację materialną i możliwości zarobkowe pozwanego i należy zgodzić się z wnioskami, do jakich doszedł. Także ocena potrzeb powódek została prawidłowo przeprowadzona i jest kompletna. Istotnie, powódki nie są w stanie jeszcze samodzielnie się utrzymać, dlatego ich rodzice powinni partycypować w kosztach ich utrzymania. Także Sąd Okręgowy w Suwałkach stoi na tym stanowisku.

Podstawę prawną wyrokowania w przedmiotowej sprawie stanowił art. 138 k.r.o., zakładający, iż w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia alimentacyjnego. Sąd I instancji słusznie wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jakie przesłanki powinno brać się pod uwagę przy dokonywaniu oceny, czy w danej sprawie zachodzi zmiana stosunków uzasadniająca zmianę orzeczenia alimentacyjnego i dokonując porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się ostatniego orzeczenia alimentacyjnego z istniejącym w dniu orzekania w niniejszej sprawie doszedł do słusznych wniosków, które Sąd Okręgowy w całości podziela.

Jednym z podstawowych założeń prawa rodzinnego jest obowiązek wzajemnego wspierania się członków rodziny, skonkretyzowany w przepisach regulujących obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka. Sam zaś obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w razie potrzeby także wychowania. O jego zakresie decydują w każdym przypadku usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zakres tych potrzeb, które winny być przez rodziców zaspakajane, wyznacza treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dzieci i przygotowywać je należycie - odpowiednio do ich uzdolnień - do życia w społeczeństwie. Stosownie do tej dyrektywy, rodzice obowiązani są zapewnić dzieciom nie tylko środki na zakup żywności, czy odzieży, ale także na zaspokojenie ich potrzeb kulturalnych i wypoczynku. Zważyć nadto należy, że zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Z przepisu tego wypływa wniosek, iż wysokość rat alimentacyjnych jest wypadkową pomiędzy usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego z jednej strony, z drugiej zaś - majątkowymi i zarobkowymi możliwościami zobowiązanego do alimentacji. W razie zaś zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Zmianą stosunków w rozumieniu przepisu art. 138 k.r.o., jest każda zmiana wpływająca na zmniejszenie lub zwiększenie kryteriów opisanych w przepisie art. 135 § 1 k.r.o. (zmiana ilościowa i jakościowa), z tym, że zmiana ta musi mieć charakter istotny. Innymi słowy chodzi tutaj o istotne zmniejszenie lub zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie lub zmniejszenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Odnosząc powyższe rozważania do realiów przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy stwierdzić, co nie zostało przez Sąd Rejonowy dostatecznie uwzględnione, iż powódki aktualnie mają więcej lat (tj. po 15 lat) niż w okresie ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego i pozostają pod wyłączną pieczą matki. Małoletnie znajdują się zatem w okresie znacznego rozwoju fizycznego, co wymaga częstszego zakupu odzieży, obuwia, artykułów żywnościowych. Ponadto obie uczęszczają do gimnazjum, a więc i w tym zakresie ich potrzeby znacznie wzrosły w porównaniu do okresu, kiedy zostały ustalone świadczenia alimentacyjne.

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska pozwanego, że nie jest on w stanie sprostać ustalonemu w zaskarżonym wyroku obowiązkowi alimentacyjnemu. Zdaniem Sądu Okręgowego, skarżący pozostaje w błędnym przekonaniu, że priorytetowym i głównym obowiązkiem rodziców jest zapewnienie dzieciom wypoczynku, czy też innej rozrywki, a inne wydatki związane z bieżącym ich utrzymaniem znajdują się na dalszym planie bądź też w całości spoczywają na drugim z rodziców przy którym dzieci pozostają. Należy również podkreślić, że pozwany decydując się na kolejne dziecko, winien uwzględnić, iż spoczywa na nim obowiązek łożenia na utrzymanie wszystkich dzieci na takim samym poziomie. Trudno jest więc przyjąć, że narodziny kolejnego dziecka zwalniają bądź limitują obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci, które narodziły się wcześniej.

Wprawdzie obowiązek alimentacyjny spoczywa na obojgu rodzicach, ale nie można pominąć też tego, że to matka powódek sprawuje bezpośrednią pieczę nad dziećmi i wykonuje swój obowiązek alimentacyjny względem małoletnich poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie (art. 135 § 2 k.r.o.). W związku z tym finansowy ciężar utrzymania dzieci powinien obciążać strony nierównomiernie, w nieco większym zakresie pozwanego. Obowiązkiem ojca jest należyte zadbanie o zapewnienie dzieciom odpowiedniego poziomu życia przy wykorzystaniu w tym celu wszystkich swoich sił i umiejętności oraz zaradności. Z tych też przyczyn Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że poczynione w sprawie ustalenia odnośnie wysokości potrzeb dzieci stron, jak również możliwości finansowych ich rodziców, uzasadniają zobowiązanie pozwanego do partycypowania w kosztach utrzymania małoletnich w kwotach ustalonych przez Sąd Rejonowy.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do zmiany orzeczenia Sądu I instancji. Stąd też na mocy art. 385 k.p.c., apelacja pozwanego jako nieuzasadniona, podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu. W niniejszej sprawie powódki, jako strona wygrana, poniosły koszty procesu w wysokości 300,00 zł, na które składało się wynagrodzenie ich pełnomocnika w osobie adwokata, ustalone na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 7 ust. 4 w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Wysocka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Suwałkach
Osoba, która wytworzyła informację:  Mirosław Krzysztof Derda,  Dariusz Małkiński
Data wytworzenia informacji: