Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Protokolant:

sędzia Beata Sieczkowska starszy sekretarz sądowy Wioletta Mierzejewska

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2024 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. E.

przeciwko J. Z.

o odszkodowanie

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasadza od powoda Gminy M. E. na rzecz pozwanego J. Z. kwotę 10.817 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Beata Sieczkowska

Sygn. akt I C 582/23

UZASADNIENIE

Powód Gmina M. E. wniosła pozew o zapłatę do Sądu Okręgowego w Suwałkach I Wydziału Cywilnego przeciwko pozwanemu J. Z., wnosząc o zwaloryzowanie bonifikaty wynikającej z umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego repertorium A numer (...) - do kwoty 294 750 zł oraz wydanie nakazu zapłaty i zasądzenie od pozwanego J. Z. na rzecz powoda Gminy M. E. kwoty 294 750 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21.01.2022 r. do dnia zapłaty. Nadto, strona powodowa wniosła o zasądzenie od pozwanego J. Z. na rzecz powoda Gminy M. E. kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty. Strona powodowa wskazała, iż w przypadku wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, wnosi o zwaloryzowanie bonifikaty wynikającej z umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego repertorium A numer (...) - do kwoty 294 750 zł, zasądzenie od pozwanego J. Z. na rzecz powoda Gminy M. E. kwoty 294 750 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21.01.2022 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenie od pozwanego J. Z. na rzecz powoda Gminy M. E. kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

Argumentując swoje żądania powód wskazał, iż w sprawie znajduje zastosowanie art. 68 ust. 2 w zw. z art. 68 ust. 2a pkt 1 w zw. z art. 68 ust 2b Ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2024 r. poz. 1145). Powód w uzasadnieniu pozwu wskazał, iż pozwany jako obdarowany wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umowy przeniesienia własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego. W związku z tym, że prawo do bonifikaty jako prawo o charakterze majątkowym nabyli poprzednicy prawni pozwanego – także pozwany był i jest związany ujemnymi skutkami prawnymi jakie ustawa wiąże z przeniesieniem własności przed upływem terminu 5 lat od pierwotnego nabycia. Powód zauważył, że pozwany sprzedając rzeczony lokal mieszkalny (...) miesięcy po jego darowaniu i 19 miesięcy po jego pierwotnym nabyciu przez poprzedników prawnych i w związku z powyższym, zobowiązany jest do zwrotu bonifikaty udzielonej pierwotnie A. Z. i M. Z..

W odpowiedzi na pozew pozwany J. Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Z ostrożności procesowej wniósł o odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami sądowymi, w tym kosztami zastępstwa procesowego powoda w niniejszej sprawie w całości.

Strona pozwana zauważyła w swojej odpowiedzi, iż w § 7 aktu notarialnego Rep. A Nr (...) znajduje się oświadczenie pozwanego, zgodnie z którym uzyskane ze sprzedaży środki przeznaczy w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub też nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe i w terminie jednego miesiąca przekaże kupującym zgodę na wykreślenie hipoteki oraz poniesie związane z tym koszty. Pozwany stoi na stanowisku, iż sprzedając przedmiotowy lokal, zamierzał zakupić nowy lokal bądź nieruchomość, co z kolei miało zwolnić go z obowiązku zwrotu bonifikaty Gminie, w myśl wyjątku przewidzianego w art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Strona pozwana podkreśliła, iż w jej ocenie została wprowadzona w błąd przez pracowników Urzędu Miasta i notariusza – pozwany bowiem został poinformowany, iż nie będzie musiał zwracać bonifikaty pod warunkiem, że w ciągu roku przeznaczy uzyskane środki na zakup mieszkania bądź domu do zamieszkiwania. Dalej, pozwany stwierdził, że o fakcie, iż został wprowadzony w błąd, dowiedział się w momencie odmowy wydania oświadczenia o wykreśleniu hipoteki z księgi wieczystej.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezsporne pozostaje, iż A. i M. Z. nabyli od Gminy M. E. w trybie bezprzetargowym, z 90% bonifikatą, lokal mieszkalny nr (...), położony w budynku nr (...) przy ul. (...) w E. (księga wieczysta numer (...)) wraz z pomieszczeniem przynależnym i związanym z jego własnością udziałem wynoszącym (...) części w nieruchomości wspólnej.

Zgodnie z § 9 aktu notarialnego rep. A nr (...) notariusz poinformował pełnomocnika nabywców, że zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, a zwrot następuje na żądanie właściwego organu. W ww. akcie notarialnym znalazła się również informacja o treści art. 68 ust. 2a i 2b ustawy o gospodarce nieruchomościami.

(k. 11-20 – akt notarialny Repertorium A numer (...) z dnia 10 czerwca 2020 roku, umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży; k. 43-47 – treść księgi wieczystej numer (...), stan z dnia 20.06.2023 r.)

W dniu 12 maja 2021 roku umową darowizny małżonkowie A. i M. Z. darowali synowi, pozwanemu, J. Z. przedmiotowy lokal mieszkalny.

(k. 23-28 – akt notarialny Repertorium A numer (...) z dnia 12 maja 2021 roku, umowa darowizny)

Pozwany J. Z. umową sprzedaży (akt notarialny Repertorium A nr(...)/(...)) z dnia 20 stycznia 2022 roku sprzedał ww. lokal mieszkalny W. i J. J.. Zgodnie z § 7 aktu notarialnego nr(...) pozwany zapewnił, iż środki uzyskane ze sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego numer (...) przeznaczy w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego i w terminie 1 miesiąca pozwany przekaże kupującym zgodę na wykreślenie z działu IV Księgi wieczystej nr (...) hipoteki oraz poniesie opłatę sądową w kwocie 100 zł za wykreślenie tej hipoteki z księgi wieczystej nr (...).

(k. 29-36 – akt notarialny Repertorium A numer (...) z dnia 20 stycznia 2022 roku, umowa sprzedaży)

W dniu 24 stycznia 2022 roku z wnioskiem o wydanie zgody na wykreślenie hipoteki z działu IV księgi wieczystej (...) mieszkania położonego w E. przy ul. (...) wystąpili łącznie: J. Z. oraz nabywcy lokalu – W. i J. J.. W piśmie wskazane zostało, iż środki ze sprzedaży powyższego mieszkania w całości zostały wydane na nabycie innego lokalu mieszkalnego (akt notarialny nr (...) z dnia 21 stycznia 2022 roku). W dniu 10 lutego 2022 r. wnioskodawcy otrzymali w tej kwestii odpowiedź negatywną. W piśmie tym J. Z. został wezwany również do zwrotu bonifikaty po jej waloryzacji.

(k. 112 – pismo z dnia 24 stycznia 2022 z wnioskiem o wykreślenie hipoteki; k. 113-115 – pismo z dnia 10 lutego 2022 roku z negatywną odpowiedzią na wniosek o wykreślenie hipoteki k.119 – pismo pozwanego z dnia 14 marca 2022 roku kierowane do Prezydenta Miasta E.)

Pozwany zawarł umowę kredytu mieszkaniowego (...) nr (...)/1/(...)/(...)/22 w dniu 2 lutego 2022 roku z Bankiem (...) w E. z siedzibą w E. na kwotę 266,100.00 zł. W § 2 ust. 2 i 3 umowy kredytu wskazane zostało, iż celem kredytu jest inwestycja mieszkaniowa realizowana dla kredytobiorcy przez inwestora zastępczego (budowa lokalu mieszkalnego). Natomiast nieruchomością, na której zostanie ustanowiona hipoteka na rzecz Banku jest samodzielny lokal mieszkalny oznaczony numerem projektowym A na działce o numerze ewidencyjnym (...) z (...) O. wyodrębniony z budynku mieszkalnego o dwóch kondygnacjach nadziemnych wraz z poddaszem użytkowym o projektowym numerze porządkowym 6. W świetle § 3 ust. 1 pkt 2 ww. umowy wypłata kredytu miała nastąpić w formie przelewu na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy zgodnie z przedstawionym aktem notarialnym Rep. A nr (...), zmienionej porozumieniem nr Rep. A nr (...)

(k. 131-141 – umowa kredytu mieszkaniowego (...) nr (...)/1/(...) z dnia 2 lutego 2022 roku)

W odpowiedzi na wezwanie do zwrotu bonifikaty po jej waloryzacji, pozwany J. Z. pismem z dnia 14 marca 2022 roku zwrócił się do Prezydenta Miasta E. z prośbą o przychylne załatwienie jego sprawy i odstąpienie od złożonego żądania zwrotu bonifikaty. Sprawa rozpatrywana była przez Radę Miasta E., która podjęła uchwałę nr (...) z dnia 30 marca 2022 roku, odmawiającą zgody następcy prawnemu na odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty.

(k. 122 – uchwała Rady Miasta E. nr (...)z dnia 30 marca 2022 roku)

Pozwany pismem z 28 września 2022 roku zwrócił się z prośbą o interwencję w swojej sprawie do H. P. Komisji Skarg, Wniosków i Petycji Rady Miasta E.. W tym przypadku Komisja Skarg, Wniosków i Petycji Rady Miasta E. wydała w dniu 20 października 2022 roku negatywne stanowisko.

(k. 121 – pismo z dnia 28 września 2022 roku, k. 103-104 – pismo z dn. 15 grudnia 2023 roku PG-GN. (...) (...).AH)

Pismem z dnia 28 marca 2023 roku Gmina M. E. ponownie wezwała pozwanego J. Z. do zwrotu bonifikaty w kwocie 281 089,46 zł, nadmieniając, iż brak zwrotu bonifikaty w pełnej wysokości w zakreślonym terminie spowodowuje oddanie sprawy pod kognicję sądu.

(k. 41 – pismo z dnia 28 marca 2023 r., wezwanie do zwrotu bonifikaty)

W dniu 26 września 2024 roku pozwany dokonał zwrotu darowizny poprzez wykonanie przelewu, którego odbiorcą był A. Z. w kwocie 327 500,00 zł.

(k. 295 – potwierdzenie przelewu z dnia 26 września 2024 roku)

Zgodnie z operatem szacunkowym nieruchomości lokalowej położonej przy ul. (...) w E. wartość rynkowa prawa do lokalu mieszkalnego z udziałem w nieruchomości wspólnej opisanej w KW (...) wynosiła 264 300,00 zł, w tym wartość rynkowa nieruchomości gruntowej odpowiadająca udziałowi właściciela lokalu stanowiąca podstawę do ustanowienia prawa własności 11500,00 zł. W świetle opinii sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania wartość nieruchomości lokalowej zostało określona w wysokości 312000,00 zł.

(k.187- 208 – operat szacunkowy przedmiotowej nieruchomości z dnia 17 stycznia 2020 roku; k. 164 – postanowienie Sądu Okręgowego w Suwałkach I Wydział Cywilny z dnia 6 marca 2024 roku; k. 213-232 – opinia biegłego sądowego K. T., maj 2024 roku)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle art. 68 ust. 1 pkt 1 i 7 o gospodarce nieruchomościami właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana na cele mieszkaniowe, jako lokal mieszkalny.

A. i M. Z. nabyli od Gminy M. E. w trybie bezprzetargowym – z 90% bonifikatą – lokal mieszkalny nr (...), położony w budynku nr (...) przy ul. (...) w E..

Nabywcy zostali poinformowani, że zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, a zwrot następuje na żądanie właściwego organu (§ 9 aktu notarialnego rep. A nr (...)).

Dalej, w ww. akcie notarialnym wskazane zostało, że zgodnie z art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku zbycia na rzecz osoby bliskiej z zastrzeżeniem ust. 2b oraz w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży wykorzystane zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. Zgodnie z ust. 2b przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia.

Sąd Okręgowy zauważa, iż pozwany, któremu darowany został lokal mieszkalny przez A. i M. Z., zapewnił, iż środki uzyskane ze sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego numer (...) przeznaczy w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego i w terminie 1 miesiąca pozwany przekaże kupującym zgodę na wykreślenie z działu IV Księgi wieczystej nr (...) hipoteki (§ 7 aktu notarialnego nr (...)/(...)).

Po dokonaniu sprzedaży lokalu mieszkalnego, pozwany wystąpił w dniu 24 stycznia 2022 roku z wnioskiem o wydanie zgody na wykreślenie hipoteki z działu IV księgi wieczystej (...). Następnie, zawarł umowę kredytu mieszkaniowego (...) nr (...) (...) w dniu 2 lutego 2022 r. z Bankiem Spółdzielczym w E. z siedzibą w E. na kwotę 266,100.00 zł. W § 2 ust. 2 i 3 umowy kredytu wskazane zostało, iż celem kredytu jest inwestycja mieszkaniowa. Wypłata kredytu miała nastąpić w formie przelewu na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy zgodnie z przedstawionym aktem notarialnym Rep. A nr (...). W dniu 26 września 2024 roku pozwany dokonał zwrotu darowizny poprzez wykonanie przelewu, którego odbiorcą był A. Z. w kwocie 327 500,00 zł.

W oparciu o powyższe ustalenia, Sąd Okręgowy stwierdza, iż dokonane przez pozwanego czynności miały na celu realizację potrzeb mieszkaniowych – potrzeb zarówno osoby pozwanego, jak i rodziców pozwanego. Pozwany wskazywał w pismach procesowych, iż przeznaczył środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na zakup nieruchomości mieszkaniowej dla swojej osoby oraz dla rodziców – A. i M. Z.. Darowizna lokalu mieszkalnego i późniejsza sprzedaż tegoż lokalu przez pozwanego, spowodowana była niemożnością otrzymania kredytu przez pierwotnych nabywców lokalu, tj. rodziców pozwanego. Stąd, umowę kredytu na cele mieszkalne zawarł pozwany.

Dalej, z zebranego materiału dowodowego nie wynika, by pozwany po dokonaniu ww. czynności uzyskał korzyść majątkową. Nadto, na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż pozwany zwrócił darowiznę poprzedniemu właścicielowi lokalu, któremu została udzielona bonifikata, tj. A. Z..

Z pism procesowych składanych przez stronę pozwaną wynika, iż pozwany celem zapytania o prawidłowość podjęcia zamierzonych przez niego działań i wynikających z nich konsekwencji prawnych kontaktował się telefonicznie z Urzędem Miasta E.. Pozwany kierował się wskazaną w akcie notarialnym nr(...) informacją, zgodnie z którą – w jego ocenie – bonifikata nie będzie ulegała zwrotowi w przypadku gdy środki uzyskane ze sprzedaży lokalu wykorzystane zostaną na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. Pozwany kontaktował się również z podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości. Po dokonaniu zbadania prawidłowości zamierzonych działań, pozwany w akcie notarialnym nr (...) zobowiązał się do przeznaczenia w ciągu 12 miesięcy uzyskanych ze sprzedaży lokalu środków na nabycie innego lokalu mieszkalnego lub nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób dopatrzyć się niestaranności w działaniach pozwanego, który podejmując je, nie miał na celu osiągnięcia korzyści majątkowej, tylko realizację potrzeb mieszkaniowych bez obowiązku zwrotu otrzymanej bonifikaty. Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż pozwany po otrzymaniu odmowy wydania zgody na wykreślenie hipoteki z działu IV księgi wieczystej (...) przedmiotowego mieszkania, kontaktował się wielokrotnie z Urzędem Miasta E., zwracając się z prośbą o uchylenie nakazu zwrotu bonifikaty i wyjaśnienie zaistniałej sytuacji.

Powód Gmina M. E. wskazał, iż pozwany sprzedając rzeczony lokal mieszkalny (...) miesięcy po jego darowaniu i 19 miesięcy po jego pierwotnym nabyciu przez poprzedników prawnych zobowiązany jest do zwrotu bonifikaty udzielonej pierwotnie A. Z. i M. Z., gdyż jako obdarowany lokalem mieszkalnym, nie korzysta z ustawowego dobrodziejstwa polegającego na wyłączeniu zasady konieczności zwrotu bonifikaty, bowiem jest osobą bliską, co do której stosuje się przepisy art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Powód stanął na stanowisku, iż ustawodawca nie wspomniał, iż wobec takich osób stosuje się przepis art. 68 ust. 2a. Stąd, strona powodowa stwierdziła, że osoba bliska w stosunku do nabywcy lokalu sprzedanego z zastosowaniem bonifikaty, na rzecz której prawo jego własności zostało darowane, nie może zostać zwolniona z obowiązku zwrócenia bonifikaty w przypadku jego zbycia przed upływem 5 lat. Spowodowało to niewyrażenie zgody na wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej (...) oraz wystąpienie do pozwanego J. Z. z żądaniem zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty.

Za nietrafne uznaje Sąd Okręgowy uzasadnienie powoda, który opiera swoje rozważania prawne wyłącznie na podstawie wykładni językowej, bowiem współczesne koncepcje wykładni prawa nakazują uwzględnianie różnych metod wykładni, co oznacza, że sama okoliczność, że wykładnia językowa nie prowadzi do różnych wyników, nie stanowi wystarczającej podstawy do zaniechania poszukiwania właściwego sensu normy prawnej poprzez odwołanie się do pozajęzykowych metod wykładni.

Sąd Okręgowy uznaje za zasadne przywołanie stanowiska Sądu Najwyższego, zgodnie z którym brak wyraźnego odesłania do art. 68 ust. 2a Ustawy o gospodarce nieruchomościami przy normowaniu sytuacji prawnej osób bliskich pierwotnego nabywcy nie jest przejawem zamierzonego przez ustawodawcę zamiaru pozbawienia tych osób uprawnienia, nadanego w sposób wyraźny pierwotnemu nabywcy, umożliwiającego poprawienie sytuacji mieszkaniowej bez obowiązku zwrotu kwoty równej zwaloryzowanej bonifikacie. (wyrok Sądu Najwyższego Izby Cywilnej z dnia 22 czerwca 2023 roku, (...), Legalis nr 2955223) Sąd Najwyższy wskazuje, iż przyczyną braku wyraźnego odesłania jest niedopatrzenie wynikające z niekonsekwentnie przeprowadzonej nowelizacji art. 68 ww. ustawy. Okoliczność ta jednak nie stoi na przeszkodzie, aby art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami stosowany był w odniesieniu do takich osób per analogiam ze względu na daleko idące podobieństwo ich sytuacji prawnej do sytuacji pierwotnego nabywcy. Podkreślenia wymaga, iż gdyby ustawodawca z jakiegokolwiek powodu chciał pozbawić osoby bliskie pierwotnego nabywcy uprawnienia o którym mowa, powinien to uczynić wprost –do tego jednak nie doszło. Przywołane stanowisko Sądu Najwyższego Sąd Okręgowy podziela w całości i przyjmuje za własne.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż po nabyciu własności lokalu właściciel może w dalszym ciągu dążyć do poprawy swoich warunków mieszkaniowych poprzez zbycie lokalu i nabycie nowego, stosownie do swoich aktualnych możliwości i potrzeb. Za bezsporne Sąd uznaje, iż nie było intencją ustawodawcy uniemożliwienie poprawy sytuacji mieszkaniowej rodzin, do czego prowadziłaby dokonywanie literalnej wykładni analizowanych przepisów. Podejmowanie działań, które utrudniałyby obywatelom zaspokajanie ich potrzeb mieszkaniowych, stanowiłby naruszenie art. 75 ust. 1 Konstytucji (postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 12 stycznia 2000 r., Ts 62/99). Stąd, podkreślenia wymaga, iż nielogicznym byłoby wprowadzenie przez racjonalnego ustawodawcę w odniesieniu do osób bliskich pierwotnego nabywcy lokalu obowiązku zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji w przypadku sprzedaży lokalu w okresie 5 lat od daty pierwotnego nabycia bez jednoczesnego zapewnienia możliwości skorzystania ze zwolnień przewidzianych w art. 68 ust. 2a Ustawy o gospodarce nieruchomościami, zwłaszcza w sytuacji, gdy uzyskane ze sprzedaży środki zostały przeznaczone wyłącznie na cele mieszkaniowe tej samej rodziny, do której należał pierwotny nabywca lokalu (co ma miejsce w niniejszej sprawie).

Zauważenia wymaga, że w orzecznictwie wskazywane jest, iż ustawodawca wprowadził obowiązek zwrotu bonifikaty nie tylko po to, aby uniknąć nieuzasadnionego wzbogacania się obywateli kosztem Skarbu Państwa, lecz przede wszystkim po to, aby zapewnić, że bonifikata będzie służyć realizacji swoich podstawowych celów – a więc w przypadku bonifikaty od ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych nabywcy lokalu oraz osób mu najbliższych. Fakt sprzeniewierzenia się przez beneficjenta bonifikaty celom jej udzielenia uzasadnia więc domaganie się jej zwrotu.

W niniejszej sprawie podjęte przez pozwanego działania miały na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych – zarówno potrzeb pozwanego, jak i potrzeb pierwotnych nabywców, tj. rodziców pozwanego. (wyrok Sadu Okręgowego w Krakowie I Wydział Cywilny z dnia 23 listopada 2021 roku, I C 498/21, Legalis nr 2880212) Stąd, nielogicznym byłoby w ocenie Sądu Okręgowego żądanie zwrotu bonifikaty przez pozwanego, który będąc osobą bliską, dokonał sprzedaży lokalu mieszkalnego mając na celu zakupienie nowego lokalu mieszkalnego bądź nieruchomości, co zwalniało go z obowiązku zwrotu bonifikaty w myśl wyjątku przewidzianego w art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Sąd Okręgowy dał wiarę twierdzeniom pozwanego, zgodnie z którymi środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego zostały wydane na nabycie nieruchomości, która miałaby być wykorzystana na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu dochodzenie przez powoda zwrotu bonifikaty jest sprzeczne z przeznaczeniem tego roszczenia w sytuacji, gdy nabywca lokalu wprawdzie zbył go przed upływem terminu przewidzianego w art. 68 ust. 2 GospNierU, ale uczynił to w wyniku realizacji potrzeb rodziny, a uzyskaną wartość przeznaczył zgodnie z celem uzyskanej pomocy i nie odniósł jakiegokolwiek wzbogacenia z tytułu sprzedaży.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu Okręgowego zasadne było oddalenie powództwa. Stąd orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania – z mocy art. 98 kpc.

sędzia Beata Sieczkowska