Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

POSTANOWIENIE

Dnia 24 września 2020 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Szostak - Szydłowska (spr.)

Sędziowie: SSO Joanna Walczuk

SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2020 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ełku zawarte w pkt III. i IV. wyroku z dnia 20 lipca 2020 roku, sygn. akt I.C. 911/19

postanawia:

1)  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt III. w ten sposób, że nakazać pobrać od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ełku kwotę 480,27 zł (czterysta osiemdziesiąt złotych 27/100) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo pokrytych ze Skarbu Państwa od uwzględnionej części powództwa;

2)  uchylić zaskarżone postanowienie w pkt IV;

3)  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

4)  odstąpić od obciążania powoda M. W. kosztami postępowania zażaleniowego.

SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Małgorzata Szostak - Szydłowska SSO Joanna Walczuk

Sygn. akt I. Cz. 212/20

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 24 września 2020 r.

Sąd Rejonowy w Ełku wyrokiem z dnia 20 lipca 2020 r. w sprawie sygn. akt I C. 911/19 - częściowo uwzględniając powództwo M. W. - nakazał pobrać od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Ełku kwotę 1.331,66 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo pokrytych ze Skarbu Państwa od uwzględnionej części powództwa (pkt III.), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 200,92 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt IV.) oraz odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu w pozostałej części (pkt V.).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż o kosztach procesu orzekł w oparciu o art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pozwany przegrał proces w 61% i w takim stosunku obciążył pozwanego kosztami procesu. Na koszty tymczasowo pokryte ze Skarbu Państwa złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 1.320,00 zł, wynagrodzenie biegłego sądowego w wysokości 863,05 zł, stąd tytułem zwrotu ich części nakazano pobrać od pozwanego kwotę 1.331,66 zł. W takim też stosunku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 200,92 zł jako zwrot części kosztów zastępstwa procesowego ustalonego na podstawie § 2 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Ponadto, mając na uwadze sytuację materialną i osobistą powoda, Sąd Rejonowy uznał, że zasadnym będzie nieobciążanie go kosztami procesu w zakresie, w jakim oddalono jego roszczenie (art. 102 k.p.c.).

Od postanowienia zawartego w punkcie III. i IV. wyroku zażalenie złożył pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W.. Wnosił o:

- zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt III. poprzez nakazanie pobrania od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ełku kwoty 480,27 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo pokrytych ze Skarbu Państwa od uwzględnionej części powództwa,

- zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt IV. poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 3.201,90 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

- zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż pozwany wygrał proces w 78%, a przegrał go w 22% i taka tylko cześć kosztów procesu (22%) winna na nim spoczywać.

W odpowiedzi na zażalenie powód domagał się jego oddalenia.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. podlegało uwzględnieniu jedynie w części.

Słusznie zarzucał pozwany, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że powód wygrał proces w 78 %, podczas gdy jego powództwo uwzględniono tylko co do 22 % żądania. Powyższe było skutkiem wadliwie określonej przez Sąd pierwszej instancji na potrzeby rozliczenia kosztów procesu wartości przedmiotu sporu, przy czym określenie to było sprzeczne z wartością przedmiotu sporu wskazaną przez powoda w pozwie (26.400,00 zł) i pozostawało w oderwaniu od przepisów prawa.

Powód M. W. pozwem złożonym w niniejszej sprawie dochodził podwyższenia zasądzonej w 2016 r. na jego rzecz od pozwanego miesięcznej renty z kwoty 2.200,00 zł do kwoty 4.400,00 zł, zaś Sąd Rejonowy w Ełku wyrokiem z dnia 20 lipca 2020 r. uwzględnił do żądanie przez podwyższenie renty do kwoty 2.684,00 zł. Zakres żądanego podwyższenia świadczenia ograniczał się więc do kwoty 2.200,00 zł miesięcznie, stąd wartość przedmiotu sporu obliczona na podstawie art. 22 k.p.c. wynosiła 26.400,00 zł (tj. 2.200,00 x 12). Skoro zasądzoną rentę podwyższono o kwotę 484,00 zł miesięcznie, a w skali roku o 5.808,00 zł (484,00 x 12), to należy uznać – jak to słusznie podniósł pozwany – że powód wygrał sprawę jedynie w 22 % (tj. 5.808,00 : 26.400,00), nie zaś w 61 % jak błędnie przyjął Sąd pierwszej instancji.

Jeżeli zatem wydatki tymczasowo pokryte ze Skarbu Państwa wyniosły łącznie 2.183,05 zł, to w sytuacji, gdy pozwany przegrał sprawę w 22%, w takim stosunku winien on je zwrócić na rzecz Skarbu Państwa do kwoty 480,27 zł (2.183,05 x 22%). Dlatego też Sąd Okręgowy zgodnie z żądaniem pozwanego – zmienił zaskarżone postanowienie w pkt III orzekając jak w pkt 1) sentencji postanowienia.

Wobec tego, iż Sąd Rejonowy błędnie obliczył stosunek wygranej powoda w tej sprawie, w takiej też błędnej proporcji w punkcie IV. zasądził od pozwanego na rzecz powoda zwrot poniesionych przez powoda kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 200,92 zł. Rozstrzygnięcie to było oczywiście wadliwe.

Rozliczając w oparciu o art. 100 k.p.c. koszty procesu poniesione przez strony należy w pierwszej kolejności je zsumować. Następnie sumę tę dzieli się proporcjonalnie do stosunku, w jakim strony utrzymały się ze swymi roszczeniami lub obroną otrzymując w wyniku kwoty, stanowiące ich udziały w całości kosztów. Jeżeli poniesione przez stronę koszty przewyższają obciążający ją udział - zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica (post. SN z 31.01.1991 r., II CZ 255/90, OSP 1991/11-12/279; post. SN z 16.10.1987 r., I Cz 126/86,; orzecz. SN z 16.11.1938 r. C.III. 1465/38 OSP 1939/4/209).

W niniejszej sprawie powód poniósł koszty procesu w kwocie 3.617,00 zł tytułem zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Natomiast pozwany poniósł następujące koszty: 1.500,00 zł zaliczki na poczet opinii biegłego, 8,18 dopłaty do zaliczki na biegłego, 3.600,00 zł kosztów zastępstwa procesowego i 17,00 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, tj. 5.125,18 zł. Łącznie więc koszty procesu wyniosły 8.742,18 zł. Mając przy tym na uwadze proporcje, w jakich strony wygrały i przegrały proces, koszty te obciążały powoda do kwoty 6.818,90 zł (8.742,18 x 78%), a pozwanego do kwoty 1.923,28 zł (8.742,18 x 22%). Zasadniczo zatem, jak trafnie podnosił pozwany, powód winien był zwrócić pozwanemu różnicę pomiędzy kosztami przez pozwanego poniesionymi a na niego przypadającymi w kwocie 3.201,90 zł (5.125,18 – 1.923,28).

Brak jednak było w sytuacji procesowej niniejszej sprawy po temu podstaw. W punkcie V. sentencji wyroku Sąd Rejonowy bowiem odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu, przy czym orzeczenia tego (w pkt V) pozwany w swoim zażaleniu nie zaskarżył (tj. zaskarżył jedynie pkt III. i IV.). Powyższe skutkowało jego uprawomocnieniem. Sąd Okręgowy, rozpoznając zatem sprawę na podstawie obowiązujących przepisów jedynie w granicach zażalenia, mając na uwadze prawomocność punktu V. wyroku, nie mógł zasądzić od powoda na rzecz pozwanego kwoty 3.201,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a jedynie uchylić błędne rozstrzygnięcie zasądzające od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów w kwocie 200,92 zł zawarte w pkt IV zaskarżonego postanowienia i oddalić zażalenie pozwanego w tym zakresie (pkt 2) i 3)).

Sąd Okręgowy odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania zażaleniowego z uwagi na jego trudną sytuacją materialną i osobistą oraz charakter sprawy, kierując się zasadą słuszności określoną w art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W ocenie Sądu Okręgowego, zauważyć przy tym należy, że powód mieszka wraz żoną i małoletnim synem w domu jednorodzinnym, a głównym źródłem utrzymania rodziny jest jego renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 780,00 zł miesięcznie i renta wypłacana przez pozwanego (obecnie 2.684,00 zł miesięcznie). Powód bowiem w wyniku wypadku komunikacyjnego, za który w miejsce sprawcy odpowiada pozwany, doznał obrażeń ciała skutkujących amputacją lewej kończyny na wysokości uda, co z kolei pozbawiło go możliwości wykonywania pracy w zawodzie kierowcy samochodów ciężarowych zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Dochody żony powoda pozostają w granicach kilkunastu tysięcy złotych rocznie. Powód spłaca dwa kredyty hipoteczne w łącznej racie około 1.200,00 zł miesięcznie, ponosi bieżące opłaty i codzienne wydatki. Przedstawiona sytuacja powoda nie pozwala mu zatem na zwrot pozwanemu kosztów niniejszego postępowania zażaleniowego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. i art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c., orzeczono jak na wstępie.

SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Małgorzata Szostak - Szydłowska SSO Joanna Walczuk