Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Marta Majewska-Wronowska

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2024r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z powództwa L. R.

przeciwko Szkole Podstawowej nr (...) (...) w E.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji powódki L. R.

od wyroku Sądu Rejonowego w Ełku IV Wydziału Pracy

z dnia 20 października 2023r. sygn. akt IV P 83/23

1.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I, II i IV i przywraca powódkę L. R. do pracy na cały etat nauczyciela w pozwanej Szkole Podstawowej Nr (...) (...) w E.;

2.  zasądza od pozwanej Szkoły Podstawowej Nr (...) (...)w E. na rzecz powódki L. R. kwotę 1000 (jeden tysiąc) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku w pkt. 2 do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powódka L. R. wystąpiła z powództwem przeciwko pozwanej Szkole Podstawowej nr (...) (...) w E., domagając się przywrócenia na etat nauczyciela świetlicy na rok czasu w wymiarze ½ etatu.

Uzasadniając powództwo wskazała, że w dniu 26.05.2023r. otrzymała propozycję ograniczenia zatrudnienia w roku szkolnym 2023/2024 na 13 godzin z przyczyn organizacyjnych szkoły. Jednocześnie dyrektor pozwanej szkoły poinformowała ją, że w przypadku przejścia na emeryturę nie zostanie ona ponownie zatrudniona, chociaż inni nauczyciele w pozwanej szkole dostali taką możliwość i z niej skorzystali. W dniu 31.05.2023r. otrzymała rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Czuje się w związku z tym dyskryminowana i chciałaby pracować jeszcze rok na pół etatu.

Pozwana Szkoła Podstawowa nr (...) (...)w E. wniosła o oddalenie powództwa.

Uzasadniając odpowiedź na pozew wskazała, że powódka jest nauczycielem mianowanym, zatrudnionym na stanowisku nauczyciela świetlicy. Z powodu braku możliwości dalszego zatrudniania w pełnym wymiarze zajęć oraz braku możliwości uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć - na podstawie art.22ust.2 w zw. z art.20ust.1ustawy Karta Nauczyciela- w dniu 26.05.2023r. zaproponowano powódce ograniczenie zatrudnienia od 1.09.2023r. do 31.08.2024r. do wymiaru 13/26 etatu i zmniejszenie wynagrodzenia do (...). Wybierając powódkę do ograniczenia zatrudnienia dyrektor szkoły kierowała się opracowanymi w szkole kryteriami doboru nauczycieli do rozwiązania stosunku pracy tj. dyspozycyjnością i jakością świadczenia pracy. Ponadto dyrektor pozwanej szkoły odnotowała wiele uchybień w pracy powódki. W dniu 23.02.2023r. powódka złożyła wniosek o rozwiązanie umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę a po nie satysfakcjonującej ją rozmowie w sprawie zatrudnienia na emeryturze, wycofała wniosek. W dniu 15.03.2024r. dyrektor pozwanej szkoły przedstawiła nauczycielom arkusz organizacji roku szkolnego 2023/2024, który w dniu 24.05.2023r. został zatwierdzony przez organ prowadzący-Urząd Miasta w E.. W arkuszu tym powódka miała 13/26 etatu. Powódka nie wyraziła zgody na propozycję ograniczenia zatrudnienia otrzymaną w dniu 26.05.2023r. i dlatego otrzymała wypowiedzenie definitywne. Na zatrudnienie w pełnym wymiarze oczekiwała inna wychowawczyni świetlicy a 1.09.2023r. do pracy wracają po urlopach dla poratowania zdrowia dwie nauczycielki objęte ochroną emerytalną. Powódka jest negatywnie nastawiona do kadry kierowniczej szkoły co wyklucza jej przywrócenie, wytypowanie powódki było usprawiedliwione brakiem godzin i stąd zarzut dyskryminacji jest nieuzasadniony.

Sąd Rejonowy w Ełku wyrokiem z dnia 20.10.2023r. zasądzaił w pkt. I od pozwanej Szkoły Podstawowej nr (...) im. (...)w E. na rzecz powódki L. R. kwotę (...) zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. W pkt. II oddalił powództwo w zakresie przywrócenia do pracy. W pkt. III odstąpił od obciążania stron kosztami sądowymi. W pkt IV wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty (...) zł.

Sąd Rejonowy w Ełku ustalił, że powódka L. R. została zatrudniona w Szkole Podstawowej nr (...) (...) w E. od dnia 1.09.1988r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako nauczyciel (...). Od dnia 1.09.1991r. powódka jest nauczycielem mianowanym. W dniu 28.09.2000r. powódka otrzymała akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Od 2004r. powódka jest nauczycielem dyplomowanym, zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy w świetlicy pozwanej szkoły.

W dniu 23.02.2023r. powódka złożyła wniosek o rozwiązanie umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę a po nie satysfakcjonującej ją rozmowie w sprawie zatrudnienia na emeryturze, wycofała wniosek. Na oba wnioski uzyskała zgodę dyrektor szkoły.

Dalej Sąd tej ustalił, że zgodnie z arkuszem organizacyjnym Szkoły Podstawowej nr (...) (...) w E. na rok szkolny 2022/2023 w szkole było 39 oddziałów. W arkuszu było ujętych ośmiu nauczycieli świetlicowych zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy 26/26 – 3 kontraktowych: M. P. (n. kontraktowy), K. J. (n. kontraktowy) i W. B. (n. kontraktowy); 2 mianowanych: A. B. (n. mianowany), M. K. (n. mianowany) i 3 dyplomowanych: L. R. (n. dyplomowany), M. R. (n. dyplomowany), I. W. (n. dyplomowany).

Zgodnie z arkuszem organizacyjnym Szkoły Podstawowej nr (...) (...)w E. na rok szkolny 2023/2024 z aneksem w szkole było 38 oddziałów a po aneksowaniu - 39. W arkuszu było ujętych dziewięciu(9) nauczycieli świetlicowych – 2 początkujących: A. K. (n. początkujący) i M. P. (n. początkujący); 2 kontraktowych: W. B. (n. kontraktowy) i K. J. (n. kontraktowy) oraz 5 dyplomowanych: M. C. (n. dyplomowany), E. M. (1) (n. dyplomowany 13/26 etatu),), M. R. (n. dyplomowany), L. R. (n. dyplomowany 13/26 etatu), I. W. (n. dyplomowany). W arkuszu tym powódka i E. M. (1), która rok wcześniej uczyła wyłącznie wf, miały przyznane po 13/26 etatu. Nauczyciel M. G. miał w tym samym arkuszu organizacyjnym przyznane 19/18 godzin z wf. Arkusz ten został przedstawiony organowi prowadzącemu w dniu 20.03.2023r. i zatwierdzony w dniu 24.05.2023r. przez organ prowadzący.

Po zatwierdzeniu arkusza organizacyjnego Szkoły Podstawowej nr (...) (...)w E. na rok szkolny 2023/2024 w dniu 26.05.2023r. dyrektor szkoły przedstawiła L. R. propozycję ograniczenia zatrudnienia w roku szkolnym 2023/2024 na 13 godzin z przyczyn organizacyjnych szkoły. Jednocześnie pouczyła powódkę, że w razie braku zgody na ograniczenia zatrudnienia w roku szkolnym 2023/2024 stosuje się przepisy art. 20 Karty Nauczyciela. Powódka nie wyraziła zgody na ograniczenie zatrudnienia i w dniu 31.05.2023r. otrzymała rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano zmiany organizacyjne uniemożliwiające dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć na stanowisku wychowawcy świetlicy oraz brak możliwości uzupełnienia godzin dla zapewnienia pracy w pełnym wymiarze etatu.

Następnie doszło do zmian arkusza organizacyjnego. W uzasadnieniu zmian do arkusza organizacyjnego z 8.09.2023r. przedstawionych organowi prowadzącemu pozwana szkoła potwierdziła, że nauczycielka M. R. będzie przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia w roku szkolnym 2023/2024 i pełen etat świetlicy przydzieli nauczycielowi M. G., a godziny zwolnionej powódki - E. M. (1).

W Szkole Podstawowej nr (...) (...)w E. są opracowane szczegółowe kryteria doboru nauczycieli do rozwiązania stosunku pracy z gradacją kryteriów i punktacją za każdy element oceniany. Jako pierwsze podlegają ocenie kwalifikacje, w tym m.in. stopień awansu zawodowego, doświadczenie w prowadzeniu określonych zajęć, staż pracy na określonym stanowisku. Pozwana szkoła nie przeprowadziła takiej oceny dla wszystkich dziewięciu nauczycieli zatrudnionych w świetlicy, pomimo posiadania tych formalnych kryteriów, które według zeznań dyrektor pozwanej szkoły, znane były nauczycielom. Brak było przedstawienia obiektywnego uzasadnienia dla zatrudnienia w świetlicy w pełnym wymiarze czasu pracy nauczyciela poczatkującego lub kontraktowego z nie więcej niż kilkuletnim stażem pracy a ograniczenia zatrudnienia w przypadku nauczyciela dyplomowanego, z 35-letnim stażem pracy, w tym 19-letnim stażem jako nauczyciel w świetlicy.

Tymczasem okazało się, że E. M. (2) przebywa w szpitalu w związku z terminem porodu w październiku 2023r., a M. G. otrzymał urlop dla poratowania zdrowia w roku szkolnym 2023/2024 i ma dwa wakaty w świetlicy, co potwierdził i dyrektor pozwanej szkoły, i jego zastępca. Nie doszło też w ogóle do rzeczywistej likwidacji oddziałów oraz grup świetlicowych, co też potwierdziła strona pozwana. Jak również nie zostały wykazane inne zmiany organizacyjne w szkole, uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze zajęć na stanowisku wychowawcy świetlicy oraz brak możliwości uzupełnienia godzin dla zapewnienia pracy w pełnym wymiarze etatu.

Zgodnie z arkuszem organizacyjnym Szkoły Podstawowej nr (...) (...) w E. na rok szkolny 2022/2023 w szkole było 39 oddziałów. W arkuszu było ujętych ośmiu (8) nauczycieli świetlicowych zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy i osiem grup. Zgodnie z arkuszem organizacyjnym Szkoły Podstawowej nr (...) (...) w E. na rok szkolny 2023/2024 z aneksem w szkole było 38 oddziałów a po aneksowaniu - 39. W arkuszu było ujętych dziewięciu(9) nauczycieli świetlicowych i osiem grup. W arkuszu wśród nauczycieli świetlicowych znalazło się dwoje nauczycieli wf: E. M. (2) i M. G.. Dyrektor pozwanej szkoły przyznała, że E. M. (2) przebywa w szpitalu w związku z terminem porodu a M. G. otrzymał urlop dla poratowania zdrowia w roku szkolnym 2023/2024 i ma dwa wakaty w świetlicy.

W ustalonym stanie faktycznym w pozwanej szkole nie zastosowano również jednolitych, obiektywnych kryteriów kwalifikujących nauczycieli do zwolnienia.

W Szkole Podstawowej nr (...) (...)w E. są opracowane z datą 15.03.2023r. szczegółowe kryteria doboru nauczycieli do rozwiązania stosunku pracy zawierające szczegółową gradację kryteriów doboru i punktację za każdy element oceniany. Jako pierwsze podlegają ocenie kwalifikacje, w tym m.in. stopień awansu zawodowego, doświadczenie w prowadzeniu określonych zajęć, staż pracy na określonym stanowisku. Pozwana szkoła nie przeprowadziła takiej oceny dla wszystkich dziewięciu nauczycieli zatrudnionych w świetlicy, pomimo posiadania tych formalnych kryteriów, które według zeznań dyrektor pozwanej szkoły, znane były nauczycielom.

Sąd Rejonowy miał więc na uwadze, że faktyczne kryteria doboru powódki najpierw do ograniczenia etatu, a następnie do zwolnienia, odbiegały zdecydowanie od kryteriów formalnie sporządzonych 15.03.2023r. i zaprezentowanych nauczycielom. Pozwana szkoła zwalniając powódkę nie zastosowała tych formalnych kryteriów i dlatego nie uzasadniła, w jaki sposób wybrała do zatrudnienia w świetlicy w pełnym wymiarze czasu pracy nauczyciela początkującego lub kontraktowego, z nie więcej niż kilkuletnim stażem pracy, a postanowiła w tym samym czasie ograniczyć zatrudnienie, a następnie zwolnić, nauczyciela dyplomowanego z 35-letnim stażem pracy w jednej szkole, w tym 19-letnim stażem jako nauczyciela w świetlicy.

Pozwana szkoła uznała też, że niewyrażenie przez nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania zgody na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w Karcie Nauczyciela, może stanowić wyłączne kryterium doboru go do zwolnienia na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 tej Karty. Pozostaje to zaś w sprzeczności z utrwalonym orzecznictwem w tym zakresie. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 3.10.2006r.III PK 57/06(OSNP 2007/19-20/272) niewyrażenie przez nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania zgody na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela nie może stanowić wyłącznego kryterium doboru go do zwolnienia na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 tej Karty. Sąd Najwyższy wskazał z tym wyroku, że brak zgody nauczyciela na ograniczenie zatrudnienia ze względu na zmiany organizacyjne w placówce oświatowej może bowiem iść w parze z jego przekonaniem, że reorganizacja, przy zastosowaniu obiektywnych kryteriów, w tym uwzględnieniu jego kwalifikacji, nie pociąga za sobą niemożliwości jego dalszego zatrudniania w pełnym wymiarze. W takiej sytuacji przyjęcie, iż niewyrażenie przez nauczyciela zgody na ograniczenie zatrudnienia stanowi wystarczającą podstawę do wytypowania go do zwolnienia, spowodowałoby, że prawidłowość doboru i zastosowane kryteria typowania nauczycieli do zwolnienia wymykałyby się całkowicie spod kontroli, co przeczyłoby istocie regulacji zawartej w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela. Dlatego należy przyjąć, że niewyrażenie przez nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania zgody na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674) nie może stanowić wyłącznego kryterium doboru go do zwolnienia w trybie art. 20 ust. 1 tej Karty.

Sąd Rejonowy wskazał więc, że zasadność wypowiedzenia stosunku pracy nauczycielowi wymaga wskazania przesłanek określonych w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. Polityka kadrowa należy do kompetencji dyrektora szkoły, ale w jej ramach należy odrzucić osobiste uprzedzenia i uwzględnić, że stosunki pracy na podstawie mianowania wyróżniają się szczególną ochroną. Rozwiązanie takiego stosunku pracy jest możliwe w ściśle określonych przypadkach, w przypadku nauczyciela wtedy, kiedy rzeczywiście nie ma możliwości przydzielenia mu odpowiedniej ilości godzin, co – jak wykazało postępowanie dowodowe - nie miało miejsca, ponieważ nawet po skierowaniu do świetlicy nauczycieli wf dalej pozostały godziny dwóch pełnych etatów do obsadzenia z uwagi na urlop dla poratowania zdrowia jednego z nich i długotrwałą nieobecność w pracy drugiego.

Z uwagi na powyższe sąd uznał przyczyny wypowiedzenia umowy powódce za nieuzasadnione.

Zdaniem jednak Sądu Rejonowego, działającego, jak wskazał, na podstawie art. 45 § 2 kp, nie można uwzględnić żądania powódki w zakresie przywrócenia do pracy, ponieważ uwzględnienie takiego żądania jest niecelowe. Obok bezspornego konfliktu pomiędzy stronami istnieje jeszcze inna przeszkoda świadcząca o niecelowości przywrócenia powódki do pracy. Przywrócenie na poprzednich warunkach w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. oznacza objęcie tej samej, a nie pracy w innym wymiarze niż wykonywana przed rozstaniem, co byłoby orzekaniem ponad żądanie powódki. Wyrok sądu przywracający pracownika do pracy reaktywuje jego stosunek pracy na warunkach, jakie obowiązywały przed wyrokiem ( wyrok SN z dnia 2 grudnia 1992 r., sygn. akt I PRN 55/92). Powódka domagała się przywrócenia na etat nauczyciela świetlicy jedynie na rok czasu w wymiarze ½ etatu a sąd , działając w oparciu o przepis art.45§1kp, może jedynie orzec o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach t.j. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze. Powódka nie może samodzielnie kształtować stosunków pracowniczych w pozwanej szkole pod kątem własnych potrzeb, które określiła przed sądem jako faktyczną chęć dorobienia do emerytury i w ten sposób obejścia niekorzystnej dla niej pierwotnej decyzji dyrektor szkoły o braku możliwości zatrudnienia powódki przebywającej na emeryturze.

Z uwagi na powyższe sąd, na podstawie art.45§2kp w związku z art. 47 ¹kp, oddalił powództwo L. R. w zakresie przywrócenia do pracy i przyznał powódce odszkodowanie, które należy się jej z racji nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 ust. 1 kp). Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 kp, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od dwóch tygodni do trzech miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, który u powódki wynosił trzy miesiące. Kwota jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki, przyjęta do wyliczenia odszkodowania, została wyliczona przez pozwaną szkołę i nie była kwestionowana przez powódkę.

W oparciu o przepis art. 477 ² § 1 kpc wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki.

Wyrok Sądu Rejonowego w Ełku zaskarżyła w pkt. II powódka.

Wyrokowi zarzuciła:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że nie chciała być przywrócona do pracy, a przyjęcie, że chciała zostać przywrócona do pracy na pół etatu, w przypadku, gdzie faktycznie żądała przywrócenia jej do pracy na zasadach dotychczasowych;

2.  naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na bezzasadnej odmowie dania wiary jej twierdzeniom co do faktu przywrócenia do pracy na zasadach sprzed rozwiązania umowy o pracę, w sytuacji, gdzie nie posiada profesjonalnej wiedzy z zakresu prawa pracy, a przyjęcie jej wypowiedzi jako wniosek o przywrócenie do pracy na pół etatu;

3.  nie zezwolenie przez Sąd I instancji, ażeby jednoznacznie wyjaśniła treść żądania, jakim był wniosek o przywrócenie jej do pracy na stanowisku i zasadach sprzed rozwiązania umowy o pracę, wskazując przy tym, iż na etapie procesu nie posiada już takiej możliwości, co doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych Sądu I instancji.

Mając to na względzie, wniosła o:

1.  Zmianę punktu II zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Ełku IV Wydziału Pracy z dnia 20.10.2023r. poprzez zmianę tego punktu i przywrócenie jej do pracy na zajmowanym stanowisku;

2.  Zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Bliżej w uzasadnieniu apelacji wywodziła, że chciała być zatrudniona na cały etat, a tylko aby pójść do pani dyrektor na rękę, po zatrudnieniu na cały etat mogłaby pracować na ½ etatu. Stąd właśnie taki pozew. Jednak nie posiada wiedzy w zakresie prawa i sporządzając pozew we własnym zakresie nie zdawała sobie sprawy z konsekwencji takiego pozwu, jaki złożyła. Niewątpliwie natomiast wypowiedzenie umowy o pracę nie było uzasadnione i winna być przywrócona do pracy.

Sąd Okręgowy w Suwałkach zważył, co następuje:

Apelacja powódki jest uzasadniona.

W sprawie niewątpliwym jest, co wykazał Sąd Rejonowy ponad wszelką wątpliwość, że na rok szkolny 2023/2024, zgodnie z arkuszem organizacyjnym w pozwanej szkole, nawet po skierowaniu do świetlicy nauczycieli wf dalej pozostały godziny dwóch pełnych etatów do obsadzenia z uwagi na urlop dla poratowania zdrowia jednego z nich i długotrwałą nieobecność w pracy drugiego. Ustalenia te Sąd Okręgowy w pełni akceptuje i przyjmuje za własne. Nie ma więc potrzeby ich ponownego przytaczania.

Mając więc na uwadze ustalony stan rzeczy, należy stwierdzić, że działania pozwanej szkoły były wysoce naganne i absolutnie nie zasługujące na uwzględnienie. Trzeba powtórzyć za Sądem Rejonowym, że niewyrażenie przez nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania zgody na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela nie może stanowić wyłącznego kryterium doboru go do zwolnienia na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 tej Karty. Co do tego nie może być żadnych wątpliwości, jak i co do tego, że stosunki pracy nauczycieli na podstawie mianowania wyróżniają się szczególną ochroną. Rozwiązanie takiego stosunku pracy jest możliwe w ściśle określonych przypadkach, w przypadku nauczyciela wtedy, kiedy rzeczywiście nie ma możliwości przydzielenia mu odpowiedniej ilości godzin, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Powódce winien więc być zagwarantowany etat na rok szkolny 2023/2024 i w żadnej mierze nie obwarowany okolicznościami braku zgody na przejście na emeryturę. Jej rzeczą było, czy chce przejść na emeryturę, czy nie. Zaproponowanie jej więc ½ etatu na rok szkolny 2023/2024 w sytuacji, gdy nie chciała przejść na emeryturę, było ze wszech miar nie tylko niezgodne z przepisami prawa, ale i zasadami współżycia społecznego. Tym bardziej tak należy uważać, czego Sąd Rejonowy nie wskazał, że trzech nauczycieli w pozwanej szkole, za zgodą dyrektora, po przejściu na emeryturę pracowało w roku szkolnym 2022/2023 na cały etat, co powódka podnosiła w swoich twierdzeniach przed Sądem. Byli to B. R., U. O. (1) i T. S.. Tłumaczenie pozwanej szkoły, że nawiązanie z nimi kolejnego stosunku pracy na rok szkolny 2022/2023 było podyktowane dobrem uczniów, czego nie można powiedzieć odnośnie powódki, jako nauczycielki świetlicy, nie wytrzymuje krytyki. Jeśli bowiem pozwana szkoła chciała równo traktować nauczycieli, to powinna, tak jak B. R., U. O. (2) i T. S., również powódce umożliwić zatrudnienie po przejściu na emeryturę, gdyż wiąże się to z pobieraniem emerytury i pensji jednocześnie. Zachowanie więc pozwanej szkoły wobec powódki na akceptację zasługiwać na nie może. Nie sposób przy tym nie zwrócić uwagi na okoliczność, iż w przypadku nauczycieli świetlicowych również liczy się dobro uczniów. Wszakże powódka jest nauczycielem dyplomowanym, z 19-letnim stażem jako nauczyciel świetlicy. Zastąpienie jej nauczycielem wychowania fizycznego, bądź zupełnie młodym, a tym bardziej początkującym nauczycielem, niekoniecznie jest dobre dla dzieci. Każda specjalizacja nauczyciela jest równie ważna i winna być doceniana.

W zaistniałym więc stanie rzeczy, kiedy pozostawały na rok szkolny 2023/2024 godziny dwóch pełnych etatów do obsadzenia, powódka winna pozostać w zatrudnieniu na pełny etat. Można byłoby ewentualnie mówić o wypowiedzeniu powódce umowy o pracę, gdyby tych godzin nie było i chodziło o zwolnienie powódki jako nauczyciela, który nabył prawo do emerytury. O tym zaś w sprawie mowy nie ma.

W związku zatem z tym, że powódka chciała pracować, Sąd Rejonowy, widząc zaistniały stan rzeczy odnośnie powódki, winien pouczyć ją, że może tylko domagać się przywrócenia do pracy na pełen etat. Taki obowiązek ciąży na sądzie z mocy art. 5 kpc, a zwłaszcza art. 477 zd. 2 kpc. Pierwszy przepis stanowi, że w razie uzasadnionej potrzeby są może udzielić stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego lub radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Drugi zaś stanowi, że przewodniczący poucza pracownika o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. Jeżeli po pouczeniu powódka nie domagałaby się przywrócenia do pracy na cały etat, dopiero wtedy Sąd mógłby oddalić powództwo. Sąd Rejonowy w Ełku żadnego pouczenia odnośnie powódki w tym względzie nie uczynił, a powódka, jak widać z apelacji, jednoznacznie się określiła, że zgłosiłaby roszczenie o przywrócenie jej do pracy na cały etat. Wcześniej myślała, że dobrze robi, chcąc iść pozwanej szkole na rękę.

Mając więc na uwadze, że powódka jednoznacznie w apelacji wyraziła swoje stanowisko w sprawie, należało jej powództwo uwzględnić. Nie można bowiem instrumentalnie traktować usprawiedliwionych roszczeń pracowników. Należy się im ochrona, tak jak to wynika z okoliczności sprawy. Nie może być przyzwolenia na to, że po nieuzasadnionym wypowiedzeniu nauczycielowi umowy o pracę na tyle zmienią się stosunki zatrudnienia w szkole (np. z uwagi na zatrudnienie nowych nauczycieli), że przywrócenie do pracy zwolnionego nauczyciela będzie już niecelowe bądź niemożliwe. Przyzwolenie na to powodowałoby, że dyrektorzy szkół czyniliby ze swojego prawa użytek sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Przy wypowiedzeniu umowy o pracę nauczycielowi, a zwłaszcza nauczycielowi dyplomowanemu, należy postępować z dużą rozwagą i oceniać zatrudnienie wszystkich nauczycieli na przyszłość, czego dyrektor pozwanej szkoły nie uczynił. Jego twierdzenia z rozprawy, że skłonny byłby dalej zatrudniać powódkę, gdyby nie było wcześniejszych informacji na temat relacji pomiędzy innymi pracownikami oraz niedyspozycyjność i spóźnienia powódki, są bez miara dziwne, tak jak i uzasadnienie zwolnienia powódki tym, że jest nastawiona negatywnie do kadry kierowniczej szkoły. Pozwana szkoła nawet przecież nie próbowała udowodnić tych faktów, nie mówiąc już o tym, że winne one być udokumentowane w aktach osobowych powódki, a następnie potwierdzone ewentualnie w razie potrzeby zeznaniami świadków przed sądem. Już tylko końcowo należy wskazać, że warunkowanie dalszego zatrudnienia pozytywnym nastawieniem do kadry kierowniczej szkoły leży poza wszelką krytyką.

Mając zatem to wszystko na uwadze, Sąd Okręgowy w Suwałkach zmienił zaskarżony wyrok w pkt. I, II i IV i przywrócił powódkę L. R. do pracy na cały etat nauczyciela w pozwanej Szkole Podstawowej Nr (...) (...) w E. oraz zasądził od pozwanej Szkoły na rzecz powódki kwotę 1000 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku w pkt. 2 do dnia zapłaty. Kwota 1000 zł była opłatą powódki od apelacji i w związku z tym, że wygrała apelację, należy się jej zwrot tej kwoty od pozwanej szkoły.

PW/mmw