Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 sierpnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Cezary Olszewski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 sierpnia 2024r. w Suwałkach

sprawy z powództwa P. D. (1)

przeciwko (...)

o zapłatę wynagrodzenia za pracę

na skutek apelacji pozwanego (...)

od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 czerwca 2024r. sygn. akt IV P 83/24

Oddala apelację.

UZASADNIENIE

Powód P. D. (1) w pozwie wniesionym przeciwko (...) domagał się zapłaty kwoty (...)zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot i dat wskazanych w pozwie.

Wskazał, iż od 4 lutego 2021r. pełni urząd sędziego w (...), a podstawą wynagrodzenia sędziego jest art. 91 usp. Mimo ogłoszeń prezesa GUS wynagrodzenie sędziów ukształtowano za 2021 r., 2022r. i 2023 r. w oparciu o ustawę okołobudżetową. W konsekwencji jego wynagrodzenie zostało zaniżone. Świadczy to o przewlekłym, sprzecznym z istniejącymi rozwiązaniami ustanowionymi w usp, niekonstytucyjnym sposobie ustalania wynagrodzeń sędziów. Zasady te przeniosły się również na dodatkowe wynagrodzenie roczne.

Sąd Rejonowy w Suwałkach w dniu 7 marca 2024 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i uwzględnił powództwo w całości.

Pozwany (...)wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżył go w całości domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenie kosztów.

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2024 r. Sąd Rejonowy w Suwałkach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego (...) na rzecz powoda P. D. (1) kwotę (...) zł ((...) brutto wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od poszczególnych kwot oraz nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty (...)zł.

Sąd Rejonowy ustalił, iż P. D. (1) postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 1 lutego 2021 r. został powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego (...). (...) wypłacił P. D. (1) w 2021r. wynagrodzenie w kwocie brutto (...)zł., zaś w 2022r. – (...) zł. brutto. Wyrównanie wynagrodzenia powoda P. D. do wysokości ustalonej na podstawie art. 91§1c usp powinno wynosić za sporny okres: za 2021r. (...)zł. brutto oraz z tytułu wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2021r. – (...) zł. brutto, natomiast za 2022r. – (...) zł. brutto oraz z tytułu wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022r. – (...) zł. brutto. Z kolei, wysokość odsetek ustawowych od odsetek z tytułu niewypłaconego w terminie wyrównania wynagrodzenia powoda za 2023r. to kwota (...) zł. Wynagrodzenie P. D. (1) za miesiąc luty 2024 r. liczone jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy brutto wynosiło (...)zł.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo wywiedzione przez powoda podlegało uwzględnieniu w całości. Zgodnie z dyspozycją art. 91 § 1c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53, 252, 568, 1222 i 1578).

W okresie 2021-2022 wynagrodzenie sędziów było ukształtowane na innych podstawach niż te wynikające z prawa o ustroju sądów powszechnych. Podstawą kształtowania tych wynagrodzeń stały się ustawy okołobudżetowe – art. 12 ustawy okołobudżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ustawy okołobudżetowej na rok 2022. W założeniach do budżetu państwa na rok 2021 przewidziano zamrożenie funduszu wynagrodzeń w jednostkach państwowej sfery budżetowej oraz pozostałych jednostkach sektora finansów publicznych. Jak uzasadniano, w związku z ówczesną sytuacją gospodarczą kraju, spowodowaną epidemią covid-19, nastąpiła konieczność zamrożenia wynagrodzeń osób (w tym sędziów i prokuratorów), dla których podstawę obliczenia wynagrodzenia stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Przy czym wskazano, że przepisy niniejszej ustawy spowodują „zamrożenie” systemowej waloryzacji wynagrodzeń sędziów i prokuratorów tylko w roku 2021. Powyższa propozycja miała mieścić się w ramach całości zmian związanych z „zamrożeniem” wielkości wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych w celu zapewnienia równowagi budżetowej stanowiącej wartość konstytucyjną, od której zależy zdolność państwa do działania i wypełniania jego zadań.

W uzasadnieniu projektu ustawy budżetowej na rok 2022 wskazano, iż projekt przygotowany został z uwzględnieniem aktualnej sytuacji makroekonomicznej. Gospodarka ciągle odczuwa skutki wywołane wybuchem pandemii covid-19 w 2020 roku. Jednakże, wraz z łagodzeniem ograniczeń, powraca już na ścieżkę wzrostu. Najnowsze szacunki GUS dotyczące Produktu krajowego za II kwartał 2021 roku wskazują na wzrost w ujęciu realnym o 10,9% rok do roku, wobec spadku o 8,3% w analogicznym okresie 2020 r. Według prognoz służących do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2022 w 2021 r. zwiększy się o 4,9% (po spadku o 2,7% rok wcześniej), a w przyszłym roku tempo jego wzrostu wyniesie 4,6%.

Spór sprowadził się, zatem do pytania czy ukształtowane w ten sposób wynagrodzenia sędziów są zgodne z Konstytucją RP. W ocenie Sądu Rejonowego nie są to rozwiązania zgodne z Konstytucją RP. Sąd powszechny może odmówić zastosowania przepisu prawa uznanego za niezgodny w Konstytucją. Wynika to z nadrzędności Konstytucji i nakazu bezpośredniego jej stosowania.

Wprowadzone modyfikacje ustawowych rozwiązań systemowych w zakresie wynagrodzenia sędziów za rok 2021 i 2022 są zdaniem sądu rejonowego niezgodne z Konstytucją RP. Nie sposób się zgodzić, że obniżenie minimalnej wysokości wynagrodzenia przysługującego sędziom było uzasadnione oceną zagrożenia finansów publicznych i obawą o przekroczenie progu ostrożnościowego. Same założenia budżetowe i ich uzasadnienie, zwłaszcza dotyczące wartości deficytu, nie wypełniają hipotez wskazanych w konstytucji RP (art. 216 ust. 5). Argumentacja związana z kryzysem musiałaby być dobrze zdefiniowana i uzasadniona, co nie miało miejsca. Ani władza ustawodawcza ani wykonawcza nie zdecydowały się na wprowadzenie rozwiązań konstytucyjnych przewidujących wprowadzenie w kraju stanu nadzwyczajnego (art. 228 Konstytucji).

Mogłoby się zatem wydawać, że zagrożenia związane z sytuacją pandemiczną, rzutującą przecież istotnie na warunki społeczno - gospodarcze, stanowią wystarczające uzasadnienie dla podjętych działań oszczędnościowych, np. dotyczących płac np. w sferze budżetowej. Jednak samo lakoniczne powoływanie się na stan pandemiczny nie uzasadnia odejścia od reguł wyrażonych w art. 91 § 1c u.s.p. Sąd rejonowy wskazał na niekonsekwencję ustawodawcy i władzy wykonawczej, które z jednej strony powołując się na wyjątkową sytuację w państwie, decyduje się pewnej grupie pracowników nie wypłacać całości wynagrodzenia, celem oszczędności na cele walki z kryzysem, a z drugiej strony kontynuuje rozwiązanie dotyczące np. tzw. 14 emerytury. Wskazywanie na ograniczenia budżetowe nie przeszkodziło wreszcie na przyjęciu blisko trzy miesiące przed ustawą okołobudżetową rozwiązań zawartych w ustawie z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1834), która zmieniła ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282, ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834).

Zamrożenie wynagrodzeń sędziów winno respektować minimalne standardy wynikające z art. 178 ust. 2 Konstytucji (por. wyroki z: 4 października 2000 r., sygn. P 8/00, OTK ZU nr 6/2000, poz. 189 i 18 lutego 2004 r„ sygn. K 12/03, OTKZU nr2/A/2004, poz. 8), a ich wprowadzenie wymaga szczegółowego uzasadnienia, czemu Projektodawca w przypadku ustawy około budżetowej z 2021 i 2022 r., uchybił.

Sąd rejonowy wskazał, że zamrożenie wynagrodzeń sędziowskich w 2021 r. oraz 2022 r. jest niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji RP, bowiem wynagrodzenie, wypłacone w 2021 r. i 2022 r. nie odpowiada godności urzędu sędziego, ani też zakresowi powierzonych obowiązków. Brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia dla zamrożenia wynagrodzeń sędziowskich w sytuacji, gdy w odniesieniu do wynagrodzeń przedstawicieli pozostałych władz (tj. władzy ustawodawczej i wykonawczej) nie zastosowano tożsamych rozwiązań, tylko podwyższono kwotę dotychczas wypłacanego wynagrodzenia. Zamrożeniu wynagrodzeń sędziowskich sprzeciwia się też dobra sytuacja finansowa państwa, deklarowana przez władze publiczne. Wskazać należy, że w 2021 r. wynagrodzenie ukształtowane zostało na podstawie ustawy okołobudżetowej, zamiast na założeniach Konstytucji i prawa o ustroju sądów powszechnych. Ustawy okołobudżetowe nie znosiły założeń art. 91 § 1c usp, a de facto odmiennie kształtowały wynagrodzenia sędziów i referendarzy sądowych. Z komunikatu Prezesa GUS z dnia 9 sierpnia 2019 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2019 r. wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 r. wyniosło 4.839,24 zł. Prezes GUS w komunikacie z dnia 11 sierpnia 2020 r. ogłosił, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 r. wyniosło 5.024,48 zł. Różnica pomiędzy przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2020 r. a przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2019 r. wynosiła 185,24 zł. Podobnie było w 2022 r. z komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 11 sierpnia 2020 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2020 r. wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 r. wyniosło 5.024,48 zł plus 26 zł, razem 5.050,48 zł. Prezes GUS w komunikacie z dnia 10 sierpnia 2021 r. ogłosił, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2021 r. wyniosło 5.504,52 zł. Różnica pomiędzy przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2021 r., a przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2020 r. wynosi 454,04 zł.

Powyższe okoliczności w ocenie Sądu rejonowego czyniły zasadnym ukształtowanie wynagrodzenia powoda na podstawie prawidłowych wskaźników Prezesa GUS, do których odwołuje się prawo o ustroju sądów powszechnych. W 2021 r. jest to kwota 5.024,48 zł, zamiast 4.839,24 zł. W 2022 r. jest to kwota 5.504,52 zł zamiast 5.050,48 zł. Powyższe przekłada się na wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wysługę lat oraz dodatek funkcyjny. Łącznie sąd rejonowy zasądził zatem kwotę (...) zł., o odsetkach orzekając na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p., zgodnie z żądaniem pozwu. Pracodawca ma obowiązek terminowej wypłaty wynagrodzenia. W przedmiotowej sprawie wypłacał wynagrodzenie powodowi w terminie, ale w niepełnej wysokości. Stąd należne są powodowi odsetki za opóźnienie od brakującej kwoty wynagrodzenia. Na obowiązek wypłaty odsetek nie wpływa fakt, że pracodawca popadł w zwłokę nie ze swojej winy. Z kolei o odsetkach ustawowych za opóźnienie od odsetek z tytułu wyrównania wynagrodzenia za miesiące I-XI 2023r. w kwocie (...) zł. Sąd rejonowy orzekł od dnia wniesienia powództwa o te odsetki (art. 482§1 kc).

Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał na podstawie art. 4772 § 1 k.p.c. - do wysokości ostatniego jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany (...).

Zaskarżył wyrok w całości i zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na rozstrzygnięcie poprzez niezastosowanie art. 177 § 1 pkt.3 1 kpc i nie zawieszenie postepowania podczas gdy zachodziły ku temu przesłanki z uwagi na toczące się postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej,

oraz prawa materialnego, tj.:

1. art. 178 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, że art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 były niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, co następnie doprowadziło Sąd do niezgodnej z prawem odmowy zastosowania wskazanych wyżej przepisów ustaw okołobudżetowych na rok 2021 i 2022, podczas gdy Konstytucja RP dopuszcza „zamrażanie" wzrostu wysokości wynagrodzeń sędziowskich ze względu na sytuację finansową państwa, co było stwierdzane przez Trybunał Konstytucyjny w podobnych sprawach (np. K 1/12);

3. art. 91 § 1c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, że kształtowanie wynagrodzeń sędziów za pomocą tzw. ustaw okołobudżetowych w 2021 i 2022 roku było niezgodne z Konstytucją RP i jego wynagrodzenie w ww. okresie powinno być wypłacone według zasad wynikających z art. 91 § 1c u.s.p., podczas gdy należało przyjąć, że przepisy ustaw okołobudżetowych, czyli późniejsze, uchylały stosowanie art. 91 § 1c u.s.p., czyli ustawy wcześniejszej;

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący na podstawie art. 386 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku oraz oddalenie powództwa w całości,

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty,

3. zawieszenie postępowania w sprawie na mocy art. 177 § 1 pkt 31 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy akceptuje niesporne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, a jako że traktuje je jako własne, brak jest podstaw do ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNP z 1999 r., Nr 24, poz. 776). Sąd Rejonowy zastosował właściwe przepisy prawa materialnego i dokonał ich prawidłowej wykładni, nie naruszając jednocześnie reguł postępowania (prawa procesowego). Zarzuty naruszenia prawa materialnego są chybione i nie mogą skutkować zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem powództwa.

Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnej ze wskazanych postaci naruszenia prawa tak procesowego jak i materialnego.

Trafnie sąd rejonowy wskazał na fakt, że przysługujące uprawnienie do zwieszenia postępowania nie musi być realizowane, jeżeli wedle jego oceny taka konieczność nie zachodzi. Szeroka argumentacja jurydyczna przedstawiona przez ten sąd zawiera kompletne ustosunkowanie się do kwestii niecelowości zawieszania postępowania i sąd okręgowy podziela ją w całości. Zbędne jest zatem detaliczne odnoszenie się do poszczególnych zagadnień dotyczących argumentów związanych z potrzebą zawieszenia postępowania, która również zdaniem sądu II-giej instancji nie występowała.

Apelujący pozwany zarzucił również zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 178 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, że art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 były niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, co następnie doprowadziło Sąd do niezgodnej z prawem odmowy zastosowania wskazanych wyżej przepisów ustaw okołobudżetowych, podczas gdy Konstytucja RP dopuszcza „zamrażanie" wzrostu wysokości wynagrodzeń sędziowskich ze względu na sytuację finansową państwa, co było stwierdzane przez Trybunał Konstytucyjny w podobnych sprawach (np. K 1/12). W ocenie apelującego, regulacja zawarta w tych przepisach nie naruszyła „warunków brzegowych", którymi winien kierować się ustawodawca przy ustalaniu wynagrodzeń sędziów, a więc nie mogła zostać uznana za niezgodną z art. 178 ust. 2 Konstytucji i może być stosowana do ustalenia wynagrodzenia powoda za rok 2021 i rok 2022. W uzasadnieniu apelacji pozwany wskazał na warunki brzegowe, które analizowane przez Sąd drugiej instancji prowadzą do wniosków tożsamych, jakie wywiódł Sąd pierwszej instancji, a odmiennych od tych, które wywiódł i zawarł w apelacji pozwany.

W ocenie Sądu drugiej instancji, istotne w niniejszej sprawie jest ustalenie czy przyjęte zasady wynagradzania sędziów mają charakter czysto uznaniowy ze strony ustawodawcy. Każda z modyfikacji zasad wynagradzania sędziów na mocy ustaw okołobudżetowych na 2021 r. i 2022 r. miała w istocie rzeczy charakter tymczasowy, ponieważ co do zasady podstawa zasadniczych wynagrodzeń sędziów sądów powszechnych ustalana jest na podstawie przepisów prawa o ustroju sądów powszechnych. Tymczasem od trzech lat reguła ta była „tymczasowo” modyfikowana, za każdym razem w inny sposób. Taki stan rzeczy sprawia, że poddać można w wątpliwość sens istnienia norm regulujących podstawę zasadniczego wynagrodzenia sędziów w ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych. Stosowanie jednorocznych rozwiązań tymczasowych w perspektywie wieloletniej, dodatkowo o zmiennym charakterze, sprawia, że nie został spełniony warunek brzegowy wymieniony w pkt 1. cytowanego wyroku TK, że wynagrodzenia sędziów powinny być kształtowane w sposób wykluczający jakakolwiek uznaniowość - zarówno wobec całej grupy zawodowej - ze strony władzy wykonawczej, jak i w odniesieniu do poszczególnych sędziów, co do których niedopuszczalne jest uzależnianie jego wysokości od indywidualnej oceny ich pracy. Wbrew temu warunkowi, wynagrodzenia sędziów w ostatnich latach kształtowane są przez ustawodawcę w sposób całkowicie uznaniowy - zarówno co do konstrukcji mechanizmu wynagradzania, jak i tempa wzrostu płac. Taka praktyka nie zapewnia konstytucyjnej ochrony wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego oraz zakresowi jego obowiązków. Sędziowie nie mogą w żaden sposób przewidzieć, jak będzie kształtować się ich wynagrodzenie.

W kontekście wynagradzania pracowników sfery budżetowej może być zrozumiała dyskrecjonalność ustawodawcy - musi dostosować wysokość zarobków do sytuacji na rynku pracy oraz czynników gospodarczych. Tymczasem taka uznaniowość nie powinna mieć miejsca w odniesieniu do wynagrodzeń sędziowskich, których szczególny charakter potwierdzony jest w art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji RP. Konstytucyjna ranga powinna gwarantować nie tylko ich nominalną wysokość. Jak zauważył Trybunał Konstytucyjny w wyroku sygn. K 1/12, celem art. 178 ust. 2 Konstytucji ma być „stworzenie takiego mechanizmu wynagradzania sędziów, który uwolniłby ich od niepewności co do wysokości ich przyszłych dochodów i uniemożliwiałby jakiekolwiek manipulacje w stosunku do nich”.

Powyższe rozważania należy rozpatrywać w związku z potencjalnie trudną sytuacją budżetową państwa. Zgodnie z warunkami brzegowymi zdefiniowanymi przez TK w wyroku o sygn. K 1/12, konieczne jest zapewnienie szczególnej ochrony wynagrodzeń sędziowskich. Sytuacja budżetowa nie była jednak tak poważna, aby w jakikolwiek sposób usprawiedliwiać rozwiązania nadzwyczajne, co prawidłowo ocenił Sad Rejonowy. Zapewnienie mechanizmu wynagradzania sędziów w myśl art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji było możliwe w poszanowaniu zasady równowagi budżetowej, która również ma normatywne podłoże w Konstytucji. Dlatego też zasady wynagradzania sędziów, powinny spełniać wszystkie warunki brzegowe określone w wyroku TK K 1/12. Podstawowa różnica pomiędzy niniejszą sprawą a przedmiotem kontroli w sprawie o sygn. K 1/12 polega na tym, że o ile regulacja rozpatrywana w sprawie o sygn. K 1/12 miała charakter incydentalny, o tyle rozwiązania przyjęte w latach 2021-2023 (oraz rozwiązanie, które było przyjęte w projekcie ustawy okołobudżetowej na 2024 r.) mają charakter systemowego usankcjonowania rozwiązania incydentalnego, zamiast przyjętego w ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych i stanowią specyficzne pod kątem zakresów temporalnych nowe zasady ustalania podstawy zasadniczych wynagrodzeń sędziowskich. Są one nie tylko niespójne z rozwiązaniami zawartymi w prawie o ustroju sądów powszechnych, ale także nie są nawet spójne z analogicznymi przepisami ustaw okołobudżetowych na 2021, 2022 i 2023 rok. Oznacza to, że ustawodawca w tej materii kieruje się daleko posuniętą uznaniowością. Ta uznaniowość nie zapewnia sędziom konstytucyjnych gwarancji wysokości ich przyszłych dochodów oraz nie chroni ich przed potencjalnymi manipulacjami ze strony ustawodawcy. Wobec tego zasady wynagradzania sędziów w 2021 r. i 2022 r., nie spełniają warunków brzegowych określonych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy nie może tracić z pola widzenia kolejnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego: z 8 listopada 2023 roku sygn. akt K 1/23 (Dz.U. poz. 2479), gdzie TK orzekł, że art. 8 i art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 są niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (pkt 1), art. 7 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 195 ust. 2 Konstytucji (pkt 2). W związku z tym orzeczeniem TK, zarzut apelującego, co do naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 91 § 1c u.s.p. w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, że kształtowanie wynagrodzeń sędziów za pomocą tzw. ustaw okołobudżetowych w 2021 i 2022 roku było niezgodne z Konstytucją RP i jego wynagrodzenie w ww. okresie powinno być wypłacone według zasad wynikających z art. 91 § 1c u.s.p., podczas gdy należało przyjąć, że przepisy ustaw okołobudżetowych, czyli późniejsze, uchylały stosowanie art. 91 § 1c u.s.p., czyli ustawy wcześniejszej jest również chybiony. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje poglądy prawne i wykładnię stosowania prawa w zakresie wynagrodzenia sędziów, wyrażone przez Sąd Rejonowy. Przede wszystkim zasady ustalania wynagrodzeń sędziów sądów powszechnych zostały uregulowane w art. 91 u.s.p. Wysokość wynagrodzenia sędziów, zajmujących równorzędne stanowiska sędziowskie, różnicuje jedynie staż pracy lub pełnione funkcje (art. 91 § 1 u.s.p.). Art. 91 § 1c u.s.p. statuuje zasadę, że podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53), z zastrzeżeniem § 1d. Stosownie do § 1d cytowanego przepisu, jeżeli przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w §1c, jest niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzającego - przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w dotychczasowej wysokości. Art. 91 § 2 u.s.p. stanowi, że wynagrodzenie zasadnicze sędziego określa się w stawkach, których wysokość ustala się z zastosowaniem mnożników podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego, o której mowa w §1c. Stawki wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach sędziowskich oraz mnożniki, służące do ustalenia wysokości wynagrodzenia zasadniczego sędziów w poszczególnych stawkach, określa załącznik do ustawy. Celem tych przepisów było uniezależnienie wysokości wynagrodzeń sędziów, mających odpowiadać godności urzędu (art. 178 ust. 2 Konstytucji), od wahań koniunktury gospodarczej, w tym przejściowych trudności finansowych kraju. Sędziowie są jedyną grupą zawodową w Polsce, której Konstytucja gwarantuje prawo do wynagrodzenia „odpowiadającego godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków”. Art. 178 ust. 2 ustawy zasadniczej wyznacza, chociaż w sposób mało precyzyjny, pewien konieczny standard, który musi być respektowany przez ustawodawcę przy ustalaniu ustawowych zasad wynagradzania sędziów (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 października 2000 r., sygn. P 8/00 (OTK ZU nr 6/2000, poz. 189). Powiązanie wynagrodzeń sędziów z przeciętnym wynagrodzeniem - chroni je przed związanym z inflacją spadkiem siły nabywczej, a dzięki mechanizmowi swoistej samoczynnej podwyżki wynagrodzenia zasadniczego i dodatków funkcyjnych - gwarantuje, że wynagrodzenie wzrośnie w wypadku dobrej kondycji gospodarki narodowej. Celem tego mechanizmu jest nie tylko odniesienie wynagrodzeń sędziów do obiektywnego wskaźnika, ale i uniezależnienie procesu ich ustalania od ingerencji władzy wykonawczej i ustawodawczej.

W ocenie Sadu Okręgowego, w niniejszej sprawie należy uznać, że zamrożenie wynagrodzeń nie dotyczyło innych, oprócz sędziów osób zajmujących funkcje publiczne i osób wykonujących zadania w sektorze publicznym, w tym przedstawicieli władz ustawodawczej, wykonawczej. Dlatego sposób regulacji wynagrodzeń sędziów w spornym okresie godzi w zasadę niezawisłości sędziowskiej.

Kierując się powyższymi rozważaniami, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że zarzuty apelacyjne pozwanego nie zdołały podważyć przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny zasadności powództwa. Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.