III U 232/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Suwałkach z 2024-07-31
Sygn. akt III U 232/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 lipca 2024r.
Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
sędzia Cezary Olszewski |
Protokolant: |
Karolina Rowińska |
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lipca 2024r. w S.
sprawy M. B. (1) z d. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
o ustalenie
w związku z odwołaniem M. B. (1) z d. J. od decyzji nr (...) z dnia 1 kwietnia 2022 r. znak (...)
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
1. Oddala odwołanie.
2. Zasądza od M. B. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 1 kwietnia 2022 roku kwietnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., wskazując na art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust.1.pkt. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) oraz art. 83 §1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. stwierdził, że M. J. (1) z tytułu zatrudnienia u A. B. (1) na podstawie umowy o pracę nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowego od 22 listopada 2021 roku.
Organ rentowy wskazał, iż M. J. (2) zawarła z płatnikiem składek umowę o pracę. Od 5 stycznia 2022 roku M. J. (1) była niezdolna do pracy i płatnik składek - A. B. (1) za okres od 5 stycznia 2022 roku do 6 lutego 2022 roku wypłacił wynagrodzenie za czas jej niezdolności do pracy. Natomiast do Zakładu wpłynął wniosek o wypłatę M. J. (2) zasiłku chorobowego (zwolnienie lekarskie oznaczone symbolem B-ciąża) z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na okres od 7 lutego 2022 roku do 11 kwietnia 2022 roku. Zakład wszczął postępowanie wobec płatnika w sprawie zasadności zgłoszenia do obowiązkowych oraz ustalenia podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne M. J. (1) z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę od 22 listopada 2021 roku. Zakład przeprowadził postępowania, w trakcie którego uzyskał pisemne wyjaśnienia M. J. (2) i A. B. (1). Po analizie zgromadzonego materiału dowodowego nie znalazł potwierdzenia, że doszło do podjęcia pracy przez M. J. (1) u A. B. (1) - prowadzącego działalność gospodarczą w miejscowości (...), gm. F., na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy od 22 listopada 2021 roku.
Organ rentowy wskazał m.in. iż z konta ubezpieczonej wynika, że od 1 maja 2018 roku do 19 listopada 2021 roku nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych w Polsce. Z przedstawionego przez nią CV wynika, że od stycznia do grudnia 2016 roku i od maja 2018 roku do sierpnia 2021 roku pracowała w Wielkiej Brytanii. Natomiast od 20 października 2021 roku do 19 listopada 2021 roku została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych przez (...) Urząd Pracy w S., jako osoba pobierająca stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dla dorosłych w związku z odbywanie przygotowania do zawodu dla dorosłych - kucharz - w (...)
A. B. (1), jako płatnik składek rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 13 października 2021 roku. Zgłosił się wyłączanie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoba korzystająca z tzw. "ulgi na start" uprawniającej do nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Między innymi z tego względu organ rentowy uznał za nieuzasadnione zawarcie umowy o pracę z M. J. (1) na czas określony od 22 listopada 2021 roku do 22 lutego 2022 roku na stanowisko kierownika pensjonatu, z wynagrodzeniem (...) zł miesięcznie. Ubezpieczona wcześniej nie pracowała na stanowisku kierowniczym, a w tym czasie płatnik składek nie zatrudniał innych osób. A. B. (1) rozpoczął dopiero prowadzenie działalności gospodarczej i w ocenie Zakładu trwały prace przygotowawcze do otwarcia obiektu do przyszłego wynajmu - świadczą o tym wystawione faktury w większości na materiały budowlane (hydrauliczne)
i wyposażenie wnętrza. M. J. (1) nie podjęła wykonywania żadnych obowiązków wynikających z zakresu czynności. Natomiast od 5 stycznia 2022 roku M. J. (1) przebywała na zwolnieniu lekarskim, a A. B. (1)
14 lutego 2022 roku opublikował nowe ogłoszenie na stronie (...) Urzędu Pracy na miejsce ubezpieczonej. Do dnia wydania niniejszej decyzji nikogo nie zatrudnił. W trakcie postępowania wyjaśniającego podnosił, że przy pierwszej rekrutacji miał kilkadziesiąt zgłoszeń osób chętnych i dokonał wyboru już po kilku dniach.
W ocenie organu rentowego niecelowe było ze strony pracodawcy tworzenie stanowiska kierownika pensjonatu, tym bardziej, że obiekt był w fazie organizacji i przygotowań. Poza dokumentacją pracowniczą, wyjaśnieniami złożonymi przez strony postępowania i fakturami, na których figuruje nazwisko i imię M. J. (1), gdzie brak jest obowiązku podpisywania faktur, do organu rentowego nie wpłynęły żadne dokumenty potwierdzające podjęcie i wykonywanie pracy przez ubezpieczoną. Nie przedłożono informacji o rezerwacji czy wynajmie pomieszczeń gościom pensjonatu.
Organ rentowi zwrócił również uwagę na przedstawienie w dokumentacji mającej potwierdzenie zatrudnienie M. J. (3), aktu notarialnego, w którym brała ona udział jako pełnomocnik osoby sprzedającej nieruchomość Państwu B., a nie jako pełnomocnik A. B. (1).
Fakt krótkiego okresu pomiędzy zawarciem umowy o pracę, a przejściem na długotrwałe zwolnienie lekarskie wątpliwym czynił realność powstania stosunku pracy między stronami. Zakład zwrócił uwagę na brak charakterystycznych cech zatrudnienia pracowniczego oraz jakichkolwiek materialnych dowodów na świadczenie pracy z zakresu obowiązków. Wskazał, iż złożone do sprawy 4 oświadczenia kontrahentów, którzy mieli potwierdzić fakt wykonywania pracy przez M. J. (1), zostały sporządzone na komputerze, według jednego wzoru i przedstawione do podpisu. Oświadczenia nie zostały potwierdzone dowodami na okoliczność świadczenia pracy. Za celowe uznał działania stron polegające na robieniu zdjęć M. J. (1) na tle budynku, czy wewnątrz, gdyż miały służyć wyłącznie uprawdopodobnieniu jej zatrudnienia. W opinii Zakładu tak postępować mogą strony, które działają z zamiarem osiągnięcia zamierzonego celu. Płatnik składek nie wykazał, aby po jego stronie istniała realna potrzeba zatrudnienia pracownika na stanowisku kierownik pensjonatu, choćby z uwagi na to, że nie zatrudnił nikogo na zastępstwo.
Odwołanie od tej decyzji złożyła M. J. (1), która domagała się zmiany zaskarżanej decyzji i ustalenia, że podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu od dnia 22 listopada 2021 roku, jako pracownik na umowę o prace u płatnika składek A. B. (1) oraz zasądzenia od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Podniosła, że faktycznie wykonywała obowiązki pracownicze, co bez względu na jakakolwiek inne okoliczności sprawy świadczy o tym, iż umowa o pracę nie była pozorna. Obowiązki wynikające z umowy wykonywała w siedzibie pracodawcy pod adresem (...), gm. F. oraz w innych miejscach, właściwych ze względu na rodzaj wykonywanej pracy np. Urząd Skarbowy, Kancelaria Notarialna, sklepy hurtownie oraz siedziby kontrahentów. Obowiązki służbowe realizowała na podstawie dyspozycji pracodawcy otrzymywanej drogą osobistą, mailową lub telefoniczną, w godzinach zależnych od rodzaju zleconej dyspozycji i jej charakteru na podstawie harmonogramu czasu pracy, w zakresie od godziny 7 do 18, od poniedziałku do piątku. Do dyspozycji miała przygotowane stanowisko pracy wyposażone w niezbędne elementy takie jak biurko, stół, krzesło, laptop z dostępem do Internetu, drukarkę i skaner, firmowy samochód w godzinach pracy. Wykonywała czynności związane z wyposażaniem obiektu pod wynajem, o czym świadczy korespondencja mailowa pomiędzy nią i pracodawcą. Uczestniczyła przy transakcjach zakupowych, o czym świadczą jej podpisy na fakturach, zdjęcia z fizycznej obecności w miejscu pracy. Z ogłoszenia o pracę wynikało, że pracodawca potrzebował osoby m.in. do wyboru ofert elementów wyposażenia oraz wykonawców do wykonania prac w obiekcie, zgodnie z przedstawioną dokumentacją, a także z rozliczeniem zgromadzonych dokumentów.
Za chybioną uznała argumentację ZUS, że pracodawca nie podjął jeszcze w pełni docelowej działalności, a trwały jedynie tylko prace przygotowawcze do otwarcia obiektu. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazała, że okresy przerw w działalności gospodarczej rozumianej ścisłe, tj. np. przez faktyczną sprzedaż towarów, nie muszą być równoznaczne z zaprzestaniem działalności gospodarczej, bowiem okres, w którym osoba prowadząca działalność gospodarczą nie świadczy usług lecz przeznacza go np. na poszukiwanie nowego klienta, reklamę, czy wreszcie sprawy urzędowe jest nadal okresem prowadzenia działalności gospodarczej. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością gospodarczą, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania. Zatem skoro te czynności pozostają w związku z działalnością gospodarczą, to jak najbardziej na miejscu i celowe jest posługiwanie się w ich wykonywaniu przez pracownika, w tym przypadku przez odwołująca. Z faktur - załączonych do odwołania - wynikało, że pracodawca już w grudniu 2021 roku i styczniu 2022 roku wystawiał faktury dla kontrahentów za usługi noclegowe, zatem jego działalność miała realny charakter. Podniosła, iż wykonywała również polecenia A. B. (1) z zakresu innych rodzajów jego działalności gospodarczej, tj. związane z obsługą administracyjną biura, działalnością rachunkowo - księgową i doradztwem podatkowym. Była również pełnomocnikiem kontrahenta płatnika składek podczas nabywania przez niego nieruchomości, potrzebnej do prowadzenia działalności gospodarczej.
Skarżąca wskazała również, że A. B. (1) miał rzeczywistą potrzebę jej zatrudnienia, ponieważ w dniu 8 października 2021 roku zawarł z Województwem (...) umowę o przyznanie pomocy w prowadzeniu działalności. Jednym z obowiązków wynikających z tej umowy było stworzenie przez A. B. (1) miejsca pracy. Posiada kwalifikacje, które mogą być pomocne w wykonywaniu przez nią pracy w branży turystycznej, gdyż ma przygotowanie zawodowe dorosłych na stanowisko kucharz, pracowała na stanowisku recepcjonistki i kelnerki. Natomiast w małym obiekcie turystycznym wskazane jest, aby osoba pracująca miała wszechstronne kompetencje związane z obsługą turystów. Odnośnie wysokości wynagrodzenia podniosła, że jego wysokość nie była rażąco wysoka w odniesieniu do szerokiego zakres obowiązków.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołującej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
M. J. (1) (urodzona (...)) w 2014 roku ukończyła (...) w S., w którym wśród przedmiotów obowiązkowych były m.in. zajęcia związane z hotelarstwem.
Przebieg zatrudnienia odwołującej, ustalony na podstawie CV przestawionego na etapie postępowaniami przed organem rentowym, wskazywał, że w lipcu 2013 roku odbywała praktykę zawodowa jak kelner w Hotelu (...) w W., następnie od lutego 2017 roku do kwietnia 2018 roku wykonywała obowiązki kelnera w (...)w S., od styczni do grudnia 2016 roku pracowała jako recepcjonistka w (...)w Wielkiej Brytanii, od maja 2018 roku do marca 2021 roku pracowała w (...) w Wielkiej Brytanii (fabryka samochodów) jako team leader (lider zespołu). W październiku 2021 roku rozpoczęła przygotowania zawodowe dla dorosłych na stanowisku kucharza w (...) w S..
(dowód: kserokopia duplikatu świadectwa ukończenia przez odwołującą (...) k.25 a.s, CV odwołującej k. 29 a.s.).
W dniu 9 listopada 2021 roku w trakcie wizyty u ginekologa lek. med. R. M. odwołująca dowiedziała się, że jest w (...) ciąży i jest to ciąża bliźniacza. Ojcem dzieci był jej ówczesny partner życiowy – M. B. (2) – brat A. B. (1) (płatnik składek).
(dowód: informacja medyczna osobista z NFZ dotycząca odwołującej k. 91-93, karta przebiegu ciąży k. 96-96v, wyjaśnienia i zeznania odwołującej k. 271-271v, 534-534v).
W dniu 8 października 2021 roku A. B. (1) zawarł z Województwem (...), reprezentowanym przez Zarząd Województwa, umowę o przyznaniu pomocy na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020. Umowa określała prawa i obowiązki stron związane z realizacją operacji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej w ramach poddziałania „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” w ramach działania „Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER” objętego Programem (§2 umowy”). A. B. (1) (beneficjent) zobowiązał się do realizacji „Kompleksowej renowacji i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w budynku Uroczyska C. oraz wprowadzenia zupełnie nowych produktów w celu kompleksowej obsługi turystycznej”, której zakres rzeczowy i finansowy określono w biznesplanie załączonym do umowy. Celem operacji było podjęcie i rozwój działalności gospodarczej świadczącej usługi turystyczne poprzez działanie podlegające na utworzeniu co najmniej jednego miejsca pracy („pełen etat średnioroczny”) do dnia złożenia wniosku o płatność drugiej transzy pomocy i utrzymanie tego miejsca pracy przez co najmniej 2 lata, w okresie od dnia zawarcia umowy, do dnia w którym upływają dwa lata od dnia wypłaty drugiej transzy (§3 ust. 1 i 2, 6 pkt 4), §5 ust. 1 pkt 6, 8c umowy). Utworzenie miejsca pracy wiązało się z zatrudnieniem osoby na podstawie umowy o pracę lub zgłoszenia jej do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania działalności i podlegania tym ubezpieczeniom (§8 ust. 2 pkt 2 ppkt b umowy). Zainteresowanemu przyznana została pomoc w wysokości (...), która ma być wypłacona w dwóch transzach: pierwsza w wysokości (...)i druga w wysokości (...).
W dniu 13 października 2021 roku A. B. (1) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...), która w przeważającej części (kod (...)) dotyczyła obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania. Zainteresowany wcześniej pracował na podstawie umowy o pracę w firmie teścia – A. K. (1), który prowadzi biuro rachunkowe. Uczestnik postepowania od lat Zajmował się wszystkimi sprawami związanymi z działalnością gospodarczą. Po rozpoczęciu własnej działalności A. B. (1) nadal współpracuje z teściem i do jego zadań należy wyszukiwanie nowych klientów dla biura rachunkowego.
W dniu 10 listopada 2021 roku A. B. (1) otrzymał przelew z (...) na kwotę (...)
(dowód: umowa o przyznaniu pomocy k. 56-67 a.s. , potwierdzenie przelewu k. 50v a.s., (...) k. 75-76, zeznania świadka A. K. (1) k.273 -273v a.s., wyjaśnienia i zeznania zainteresowanego k. 274-274v, 594v, umowa zainteresowanego z A. K. (1) i rachunki k.404-406v. ).
W dniu 12 listopada 2021 roku odwołujący zgłosił w (...) Urzędzie Pracy w S. ofertę pracy na stanowisku kierownika pensjonatu w ramach umowy pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 22 listopada 2021 roku, za wynagrodzeniem (...) brutto. Jako dodatkowe umiejętności wskazał: agroturystkę, archiwizację dokumentacji oraz animację wolnego czasu i rekreację. Tego samego dnia odwołujący zamieścił ofertę pracy na portalu lento.pl, wskazując, że poszukuje pracownika na stanowisko kierownika pensjonatu, na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem, (...), bez wskazania dodatkowych wymagań co do pracownika. Wskazał, że praca będzie w godzinach 11-19
(dowód: oferta pracy w PUP z 12 listopada 2021 roku k. 29v-31v, ogłoszenie o pracę na lento.pl z dnia 12 listopada 2021 roku k. 32)
W ramach tej rekrutacji zgłosili się: M. T. (k. 249-251), S. S. (1) (k. 252-255), P. N. (k. 256-257), R. W. (k. 258).
Odwołującym przedłożył również CV: W. K. (k. 259), K. S. (k. 260-262) i M. W. (k. 265-267) bez informacji, na którą z rekrutacji (listopad 2021 roku czy kwiecień 2022 roku) zgłosiły się te osoby.
Odwołująca dowiedziała się od swojego partnera (aktualnie męża) – M. B. (2), że A. B. (1) szuka pracownika. Skarżąca odbyła rozmowę z bratem swojego partnera na temat warunków pracy i zainteresowany zdecydował się zatrudnić odwołującą.
Odwołująca otrzymała od płatnika składek skierowanie do lekarza medycyny pracy i orzeczeniem lekarskim z dnia 19 listopada 2021 roku lekarz E. S. (1) potwierdziła, że nie występują u niej przeciwwskazania do pracy na stanowisku kierownika pensjonatu. W toku procesu E. S. (1) nadesłała wydruk elektroniczny dokumentacji medycznej dotyczący odwołującej i wskazała, że M. J. (1) nie poinformowała lekarza badającego ją na okoliczność zdolności do podjęcia pracy na stanowisku kierownika pensjonatu, o stanie ciąży bliźniaczej.
(dowód orzeczenie lekarskie nr (...) k. 24v, informacja lek. E. S. (2) wraz z wydrukiem elektronicznym k. 328-331v)
W dniu 22 listopada 2021 roku strony podpisały umowę o pracę, na podstawie której A. B. (1) zatrudnił M. J. (1) na okres próbny od 22 listopada 2021 roku do 22 lutego 2022 roku na stanowisku kierownika pensjonatu, w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem (...) brutto miesięcznie bez innych składników wynagrodzenie. Miejscem wykonywania pracy był (...), gm. F..
Zakres osobników odwołującej obejmował m.in.: świadczenie i sprzedaż usług krótkoterminowego zakwaterowania w obiekcie w miejscowości (...), (...)-(...) F.; czynności związane z obsługą gości po przyjeździe, w czasie pobytu jak i przy wyjeździe (opieka nad gościem w trakcie jego całego pobytu i służenie pomocą w każdej sytuacji, meldowanie gości, wydawanie kluczy, przyjmowanie rezerwacji, wystawianie rachunków i przyjmowanie należności gotówkowych gości, obsługa korespondencji, odbieranie telefonów, udzielanie informacji, przyjmowanie reklamacji, prowadzenie rachunków związanych z pobytem gości, zapotrzebowania na inne usługi jak np. wypożyczalnia sprzętu sportowego, itp); wykonywanie prac biurowych i administracyjnych w zakresie prowadzenia pensjonatu, ewidencjonowanie korespondencji przychodzącej i wychodzącej, zapewnienie prawidłowego obiegu dokumentacji firmowej, chronienie danych osobowych przed ich utratą oraz dostępem osób nieuprawnionych, zgodnie z przepisami prawa i przyjętym w tym zakresie procedurami RODO; archiwizację dokumentacji w zakresie prowadzonych spraw; wzywanie pogotowia ratunkowego i straży pożarnej lub policji w razie zaistnienia sytuacji, w których interwencja pracowników tych instytucji jest konieczna (jednocześnie należy powiadomić o zdarzeniu właściciela); świadczenie usług w zakresie informacji turystycznej dotyczącej rozkładów jazdy, godzin otwarcia muzeów, wystaw, repertuarów kin, imprez artystycznych i sportowych, oferty biur podróży, dostępności atrakcji turystycznych, centrów rekreacyjnych i in.; pośrednictwo zakupu/sprzedaży gruntów i innych nieruchomości służących działalności gospodarczej za pomocą udzielonych pełnomocnictw, wybór ofert elementów wyposażenia oraz wykonawców do wykonania prac w obiekcie (...), zgodnie z przedstawioną dokumentacją projektową dotacji (...); rozliczenia zebranych faktur za zakup wyposażenia i usług zgodnie z instrukcją rozliczenia projektu sfinansowanego z dotacji (...); wybór ofert elementów wyposażenia i wykonawców oraz nadzoru pod nieobecność właściciela przy budowie nowego obiektu noclegowego na działce nr (...) w miejscowości C.; wykonywanie innych poleceń wydanych przez właściciela wynikających z organizacji pracy w ośrodku.
Zakres obowiązków obowiązywał przez czas trwania umowy o pracę na czas próbny.
(dowód: dokumentacja z akt osobowych odwołującej (kserokopie) k. 16v - 29 a.s.)
Umowa o pracę dotyczyła kierowania domem letniskowym we wsi (...) gm. F., jednopiętrowym, który składał się z trzech sypialni. Dom należał wcześniej do rodziców zainteresowano, którzy przekazali mu go w ramach darowizny. Wcześniej to matka zainteresowanego wynajmowała domek i zajmowała się gośćmi. W dacie podpisywania umowy o pracę willa nie działała, gdyż trwał w niej remont. Obiekt miał zacząć funkcjonować dopiero na wiosnę 2022 roku.
Remont w domu letniskowym wykonywał m.in. R. J., który czasami widział odwołującą, ale nie wiał wiedzy w jakim jest tam charakterze. Świadek na miejscu bywał w godzinach 9-10 i pozostałe prace wykonywali jego pracownicy. Odwołująca nie zlecała mu żadnych czynności, nie wdawała podleceń ani nie kontrolowała jakości prac wykonanych przez świadka. Odbiór odbył się z A. B. (1).
W domu letniskowym została zamontowana również klimatyzacja, którą podłączał A. A.. Montaż trwał około 3 godzin. Odwołująca otworzyła mu dom i była z nim przez czas trwania montażu.
Na terenie nieruchomości, na której znajduje się dom letniskowy odwołująca widziały również A. Ż. i H. S., które w ramach obowiązków służbowych kontrolowały innego podatnika. Rozmowę prowadziły z zainteresowanym (kontrola nie dotyczyła jego), natomiast odwołująca była obok i nie brała w niej udziału.
(dowód: wyjaśnienia i zeznania odwołującej k. 271-271v, 534-534v, wyjaśnienia i zeznania zainteresowanego k. 274-274v, 594v, zeznani świadka R. J. k. 273, zeznania świadek A. Ż. k. 271v-272, zeznania świadek H. S. k. 272-272v, zeznania świadka A. A. k. 272v).
A. B. (1) prowadzi inną działalność gospodarczą – biuro rachunkowe. D. G. i D. N. są jego klientami. Świadkowie zeznali, iż dwukrotnie widzieli odwołującą, która przyjeżdżała do ich firm w celu obrabiania dokumentacji finansowej i przekazania jej zainteresowanemu.
(dowód: zeznania świadka D. G. k. 272v-273, zeznania świadka D. N. k. 273v-274).
Na okoliczność pracy odwołującej A. B. (1) złożył faktury, na których w miejscu „odbiór” widniał jej podpis. Były to następujące dokumenty:
- faktura z dnia 22 listopada 2021 roku z podpisem odwołującej, iż odebrała ją 23 listopada 2021 roku, wystawiona przez A. K. (2) na kwotę (...) tytułem montażu instalacji klimatyzacji, termin płatności do 29 listopada 2021 roku;
- faktura z dnia 23 listopada 2021 roku wystawiona przez (...) na kwotę (...) tytułem zakupu:10 sztuk groszku konserwowego, 15 sztuk jogurtów, 23 sztuk kawy mielonej, 5 sztuk kukurydzy, 5 sztuk sera mascarpone i 5 sztuk serka A., zapłacono gotówką;
- faktura z dnia 26 listopada 2021 roku wystawiona przez (...) sp. z o.o. na kwotę (...) zł tytułem zakupu 8 koszy, zapłacono przez terminal;
- faktura z dnia 27 listopada 2021 roku wystawiona przez (...)w S. na kwotę (...) tytułem wymiany opon i utylizacji opon, zapłacono gotówką;
- faktura z dnia 29 listopada 2021 roku wystawiona przez (...) D. G. na kwotę (...) tytułem zakupu anteny tp-link i modemu, zapłacono przelewem bankowym;
- faktura z dnia 29 listopada 2021 roku wystawiona przez (...) na kwotę (...) tytułem zakupu: 23 sztuk czekolady, 23 opakowań papieru toaletowego, 5 sztuk sałatki grzybowej z borowikami, 5 sztuk śledzi,, zapłacono gotówką;
- faktura z dnia 30 listopada 2021 roku wystawiona przez (...) sp. z o.o. na kwotę 440 zł tytułem zakupu dwóch materaców i maty ochronnej, zapłacono przelewem bankowym;
- faktura z dnia 6 grudnia 20921 roku wystawiona przez (...) Technika (...) na kwotę 38,10zł tytułem zakupu: kanał red gumowa, kanał trójnik i sól tabletki 25 kg, zapłacono gotówką,
- faktura z dnia 6 grudnia 2021 roku wystawiona przez (...) sp z o.o. w S. na kwotę (...) zł tytułem zakupu zestawu tarników, termin płatności do 20 grudnia 2021 roku;
- faktura z dnia 6 grudnia 2021 roku wystawiona przez (...) sp. z o.o. sp. w S. na kwotę (...) zł tytułem zakupu: rury szarej, redukcji z mosiądzu, uszczelki gumowej i trójnika pcv, zapłacono gotówką.
(dowód: kserokopie faktur vat k.43-47v)
W dniu 6 grudnia 2021 roku A. B. (1) wystawił fakturę nr (...) roku na rzecz W. T. tytułem usługi noclegowej na kwotę (...)zł – termin płatności 13 grudni 2021 roku, następnie w dniu 11 stycznia 2022 roku wystawił fakturę nr (...) na rzecz S. S. (2) tytułem usługi noclegowej na kwotę (...)– termin płatności 11 stycznia 2022 roku i w dniu 24 stycznia 2022 roku fakturę (...) na rzecz B. i J. S. tytułem usługi noclegowej na kwotę (...) – termin płatności 31 stycznia 2022 roku. Były to rezerwacje na nadchodzący sezon.
(dowód: 3 faktury vat za usługi noclegowe k. 51-52 a.s)
W dniu 16 grudnia 2021 roku odwołująca została przejęta na oddział ginekologii, patologii ciąży i położnictwa Szpitala (...) w S. z objawami zagrażającego poronienia. Wypisano ją w dniu 21 grudnia 2021 roku w stanie ogólnym dobrym, z zaleceniami co do wspomagania farmakologicznego oraz koniecznością kontroli w poradni ginekologicznej za 7 dni.
Z indywidualnej karty czasu pracy odwołującej wynikało, że w dniach 16-17 i 20-21 grudnia 2021 roku korzystała z urlopu wypoczynkowego.
(dowód: indywidualna karta pracy k. 15-15v a.s., historia choroby koperta k. 114)
W dniu 29 grudnia 2021 roku odwołująca, uczestnik postępowania oraz jego żona – A. B. (2), stawili się w Kancelarii Notarialnej w O. w celu zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości. Odwołująca działała wówczas jako pełnomocnik zbywcy nieruchomości - M. O. (1) - na podstawie udzielonego jej w dniu 29 listopada 2021 roku pełnomocnictwa
(dowód: akt notarialny Nr (...) z dnia 29 listopada 2021 roku i Nr (...) z dnia 29 grudnia 2021 roku k. 38-42v, pełnomocnictwo k. 97-98).
Od 5 stycznia 2022 roku odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim.
W dniu 14 lutego 2022 roku A. B. (1) zgłosił w (...) Urzędzie Pracy w S. ofertę pracy wskazując, iż dotyczy ona pracy na stanowisku kierownika pensjonatu w ramach umowy o pracę na czas próbny, w pełnym wymiarze czasu pracy, od dnia 1 marca 2022 roku. Proponowane wynagrodzenie wynosiło (...) Dodatkowe wymagania oferty dotyczyły umiejętności z zakresu turystyki, archiwizacji dokumentów oraz animacji czasu wolnego i rekreacji.
(dowód: zgłoszenie oferty pracy w PUP z dnia 1 lutego 2022 roku
Na tą rekrutację zgłosił się P. K. (k. 263-264).
Od 11 maja 2022 roku A. B. (1) zatrudnił J. M. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego, za wynagrodzeniem (...) brutto. Z dniem 31 grudnia 2022 roku zainteresowany rozwiązała z nią umowę o pracę.
(dowód: kserokopia akt osobowych J. M. k. 519-541)
W dniach 15-16 kwietnia 2022 roku odwołująca był hospitalizowana w (...) w B. w Klinice (...).
W dniach 22-26 kwietnia 2022 roku odwołująca była ponownie hospitalizowana (...) w B. w Klinice (...), gdzie została przyjęta w 31 tygodniu ciąży z uwagi na podwyższone ciśnienie tętnicze i zagrożenie porodem przedwczesnym. W dniu (...) roku nastąpił porodu przez cięcie cesarskie ze wskazań nagłych. Odwołującą urodziła dwie córki.
(dowód: informacja medyczna osobista dotycząca odwołującej k. 91-93, karta przebiegu ciąży k. 96-96v, indywidualna karta pracy k. 15-15v a.s., historia choroby koperta k. 114, informacja lekarza R. M. k. 115-119, dokumentacja medyczna M. K. Z. k. 160-174, historia choroby koperta k. 176, historia choroby koperta k. 180)
Biegły z zakresu ginekologii prof. M. S. zaopiniował, iż ciąża nie przebiegała prawidłowo. Decyzja o jej wcześniejszym rozwiązaniu przez cesarskie cięcie była prawidłowa. Biegła z zakresu medycyny pracy R. G. zaopiniowała, że w dacie podpisywania umowy – 22 listopada 2021 roku – odwołująca była zdolna do lekkiej pracy biurowej – umysłowej.
(dowód opinia biegłego z karesu ginekologii k. 304-305, opinia uzupełniająca k. 360-362, opinia biegłej z zakresu medycyny pracy k. 307-308, opinia uzupełniająca k. 367)
W dniu 22 lutego 2022 roku zainteresowany poinformował odwołującą, iż w związku z zaświadczeniem złożonym w dniu 5 stycznia 2022 roku potwierdzającym, że jest w ciąży, umowa o pracę na okres próbny została przedłużona do dnia porodu
(dowód: informacja k. 545).
W dniu (...) roku M. J. (4) zawarła związek małżeński z M. B. (2).
(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 399-399v).
Działalność gospodarcza A. B. (1) w 2021 roku, 2022 roku i 2023 roku przynosiła starty.
(dowód: rejestr sprzedaży k.49v-40 209-211, 269-270, PIT-39 za 2021r. k. 213-228,441-449 PIT-36 za 2023 rok k. 421-430, Pit-36 za 2022 rok k. 431-440, zeznania wyjaśnienia i zeznania zainteresowanego k. 274-274v, 594v).
A. B. (1) od 2021 roku prowadzi również działalność gospodarczą w ramach Biura (...). Na podstawie umów zlecenia korzystał i korzysta z pomocy m.in. F. P., K. P. i A. S.. Osoby te wykonywały zlecenia w konkretnych okresach rozliczeniowych lub przygotowywały określone dane lub skany dokumentów. Podobnie wyglądała współpraca z J. M.. W ramach biura rachunkowego od 1 styczna 2024 roku zatrudnia księgową – W. M., na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem (...) brutto.
(dowód: zgłoszenie do ubezpieczeń (...) J. M. k. 78-79v, akta osobowe J. M. k. 239-248 i 519-543v, umowy zlecenia i rachunki k.452- 497, kserokopia akt osobowych W. M. k. 501-518 wyjaśnienia i zeznania zainteresowanego k. 274-274v, 594v).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Artykuł 86 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022r. poz. 1009 ze zm.) daje organowi rentowemu kompetencje do badania zarówno tytułu zawarcia umowy o pracę, jak i ważności jej poszczególnych postanowień i - w ramach obowiązującej go procedury zakwestionowania tych postanowień umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, które pozostają w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego dnia 4 sierpnia 2005 r. sygn. II UK 16/05).
W okolicznościach niniejszej sprawy należało rozważyć, czy umowa o pracę zawarta pomiędzy ubezpieczoną, a płatnikiem składek była czynnością prawną, w wyniku której doszło do nawiązania stosunku pracy i wykonywania pracy w myśl przepisów kodeksu pracy, czy też była ona czynnością pozorną, zawartą wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, bez zamiaru wykonywania pracy mającej cechy świadczenia charakterystycznego dla stosunku pracy. Tak wypowiedział się wielokrotnie Sąd Najwyższy przyjmując, iż do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zgłoszenie to następuje pod pozorem zatrudnienia (por. wyroki Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r., sygn. II UKN 32/96; z 28 lutego 2001 r., sygn. akt II UKN 244/00; z 18 maja 2006 r., sygn. akt III UK 32/06). Warunkiem pracowniczego ubezpieczenia społecznego jest istnienie faktycznego stosunku pracy. O ważności zaś stosunku pracy świadczy to, czy oświadczenia woli zawarte w umowie o pracę łączącej strony nie zawierają wad, które powodowałyby ich nieważność bądź bezskuteczność. Na istnienie stosunku pracy nie składa się tylko zawarcie umowy o pracę, ale nade wszystko zamiar stron oraz faktyczne wykonywanie określonej w umowie pracy, na warunkach z umowy wynikających.
Stosownie do regulacji z art. 22 kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Stosunek pracy charakteryzuje się pewnymi szczególnymi cechami, które odróżniają go od innych stosunków prawnych zbliżonych do niego, a w szczególności umowy o dzieło, czy umowy zlecenia. Są to: konieczność osobistego wykonywania pracy, podporządkowanie pracodawcy, wykonywanie pracy na jego rzecz i ryzyko oraz odpłatność pracy. Zasada osobistego wykonywania pracy oznacza, że pracownik winien pracę wykonywać osobiście i nie może tego obowiązku spełniać za pośrednictwem innej osoby. Nie może zatem samowolnie powierzyć jej wykonania innej osobie. Istotą stosunku pracy jest również to, aby praca odbywała się pod kierownictwem pracodawcy i by pracownik stosował się do jego poleceń związanych zwłaszcza z organizacją i przebiegiem pracy. Umowa o pracę jest umową starannego działania. Świadcząc umowę o pracę pracownik jest podporządkowany pracodawcy co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonywania. Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron. Po stronie pracownika musi zatem istnieć chęć świadczenia pracy oraz możliwość jej świadczenia, a po stronie pracodawcy potrzeba zatrudnienia i korzystania z tej pracy za wynagrodzeniem. Z tych też względów celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być więc faktyczna realizacja treści stosunku pracy w granicach zakreślonych zawartą umową.
Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak zawarcie umowy o pracę, przygotowanie zakresu obowiązków, zgłoszenie do ubezpieczenia, ale konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy i to czyniły. Nie może bowiem być tolerowana sytuacja, w której osoba zainteresowana w uzyskaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego, do których nie ma tytułu, z pomocą płatnika składek wytwarza dokumenty służące wyłącznie do tego celu. Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 18 maja 2006 r. sygn. III UK 32/06, zgodnie z którym do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zatem zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego następuje pod pozorem zatrudnienia. Podobnie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z 10 lutego 2006 r. sygn. I UK 186/05, stwierdzając, iż podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 26 września 2006r. sygn. akt II UK 2/06, nie stanowi podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym dokument nazwany umową o pracę, jeżeli rzeczywisty stosunek prawny nie odpowiada treści art. 22 k. p. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest więc niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie. W takiej sytuacji kwestia ważności zawartej umowy o pracę w sprawie o objęcie ubezpieczeniem społecznym pozostaje na drugim planie, albowiem o nieobjęciu tym ubezpieczeniem w przypadku zgłoszenia do ubezpieczenia osoby niebędącej pracownikiem nie decyduje nieważność umowy, lecz fakt niepozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 k.p.
Aby umowa o pracę została uznana za pozorną, zgodnie z dyspozycją art. 83 § 1 k.c., konieczne jest spełnienie łącznie trzech elementów: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba składająca oświadczenie nie chce, aby powstały jego skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9 ustawy, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 8 ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a. Z kolei, na podstawie art. 11 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12, a zgodnie z art. 12 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Artykuł 13 ustawy systemowej stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy – od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Samo zawarcie umowy o pracę nie jest wystarczające. Jedynie rzeczywiste pozostawanie w stosunku pracy, daje podstawę do podlegania ubezpieczeniom. Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Natomiast, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składki przez podmiot, który nie świadczy pracy, nie stanowi przesłanki objęcia ubezpieczeniem społecznym. Skutku takiego nie wywołuje zawarcie umowy o pracę, której strony stwarzają pozór realizacji przez ubezpieczonego czynności odpowiadających treści art. 22 k.p. W świetle tego istotne jest, czy pracownik zawierający umowę o pracę w rzeczywistości pracę taką wykonywał. Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lipca 2012 r., II UK 14/12 podkreślił, że jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy, to taką umowę należy potraktować jako zawartą dla pozoru i przez to nie mogącą stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury, czynność prawna pozorna, jest to czynność mająca na celu obejście ustawy, która polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z punktu widzenia formalnego (tj. pozornie) nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości (w znaczeniu materialnym) zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. Chodzi tu zatem o wywołanie skutku sprzecznego z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 lipca 2012 r., I UK 101/12). Jeżeli zatem jedynym celem zawarcia umowy o pracę było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, umowa taka jest pozorna, co skutkuje jej nieważnością.
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że analiza zebranych dowodów wskazuje, że stosunku pracy między stronami nie było. Strony zawarły bowiem pozorną umowę o pracę, stosunek pracy w rzeczywistości nie zaistniał, a co za tym idzie nie powstał tytuł do objęcia ubezpieczeniami społecznymi.
Postępowanie w sprawie wykazało, że A. B. (1) nie miał potrzeby zatrudniania pracownika na stanowisku kierownika pensjonatu. W dacie zawierania umowy wstąpiła kumulacja okoliczności, które przemawiają na niekorzyść skarżącej. Przede wszystkim obiekt, który de facto jest domem letniskowym z trzema sypialniami, był wyłączony z użytku ponieważ trwał w nim remont. Zakres prac, ich rodzaj, wykonawcy etc. ustalił A. B. (1), gdyż on był inwestorem i to on decydował jakie prace chce wykonać. Odwołująca nie brała udziału w tworzeniu projektów, nie zgłaszała żadnych propozycji co do zakresu remontu, wystroju wnętrza, czy montowanych urządzeń (np. klimatyzacji). Z jej zeznań wynikało, że przez cały czas przebywała w pokoju na piętrze, natomiast na dole pracowała ekipa remontowa. Jej obecność w domu potwierdził świadek A. A., który przez trzy godziny montowała klimatyzację. Odwołująca na ten czasy przyjechała, otworzyła dom, była z nim na czas trwania montażu i później już nie miał z nią styczności. Świadek R. J., który wykonywał remont w domu letniskowym, kilka razy widział odwołującą, sam przebywał na miejscu od godziny 9 do 10, gdyż wspomagał się podwykonawcami. Świadkowie nie mieli wiedzy, w jakim charakterze odwołująca jest na miejscu. Z tego względu za nieracjonalne należy uznać zatrudnianie odwołującej.
W toku procesu odwołująca i zainteresowany wskazywali, że skarżącą dowoziła mu dokumenty finansowe klientów, których obsługiwał w ramach biura rachunkowego. Świadkowie D. G. i D. N. zeznali, że dwukrotnie odwołująca odbierała od nich dokumenty finansowe, żeby przekazać zainteresowanemu. Należy podkreślić, iż jeżeli odwołująca faktycznie takie dokumenty odbierała, to czynności te nie były wykonywane w ramach umowy o pracę, która dotyczyła innego rodzaju działalności gospodarczej zainteresowanego. Nie miała w swoim zakresie czynności obsługi biura rachunkowego zainteresowanego. Natomiast przez czas na jaki została zawarta przedmiotowa umowa o pracę skarżąca nie miała możliwości realnego wykonywania obowiązków określonych zakresem obowiązków, gdyż obiekt, którym miała się zajmować, był w trakcie remontu.
Nie ulega wątpliwości, że zawarcie z odwołującą umowy o pracę było związane z pozyskaniem przez A. B. (1) dofinansowania z Województwa (...). Z jednej strony umowa o dofinansowaniu zapewniała mu środki w wysokości (...), ale z drugiej strony musiał m.in. stworzyć jedno stanowisko pracy. Zainteresowany ogłosił nabór na stanowisko kierownika pensjonatu i mimo zgłoszenia się kilku osób, wiedział, że umowę podpisze z odwołującą. Strony znały się od kilku lat, odwołująca była wówczas partnerką brata A. B. (1) (związek małżeński zawarli w 2023 roku) i była z nim w ciąży. Odwołująca w tym czasie była w trakcie kursu dla dorosłych na stanowisko kucharza, który odbywał się w (...), co wiązało się z podleganiem ubezpieczeniom społecznym. Miała zatem zabezpieczenie w związku z ciążą. Prawo nie zabrania nawiązywania stosunków rodzących tytuł do ubezpieczenia z kobietami w ciąży, istotnym dla ustalenia jego istnienia jest tylko fakt czy umowa stanowiąca tytuł ubezpieczenia była faktycznie realizowana. Strony przedmiotowej umowy o pracę wiedziały o ciąży odwołującej, zatem miały świadomość, że w najbliższej przyszłości skarżąca może stać się niezdolna do pracy. W tym zakresie nie ma znaczenia stanowisko odwołującej, która utrzymywała, że czuła się dobrze. Jej zdolności do pracy w dniu podpisywania umowy o pracę potwierdził lekarz medycyny pracy, mimo że nie została przez skarżącą poinformowana o ciąży bliźniaczej, oraz opiniujący w sprawie biegli. Odwołująca wiedziała, że jest w ciąży bliźniaczej, zatem ryzyko pogorszenia stanu zdrowia może nastąpić mimo wcześniejszego dobrego samopoczucia.
Zdaniem Sądu podpisanie umowy o pracę było transakcją wiązaną i miało przynieść korzyść obu stronom. Odwołująca dzięki tej umowie uzyskała wysoką podstawę ubezpieczenia, co miało realny wpływ na późniejsze świadczenia z FUS. Natomiast A. B. (1) spełnił warunek stworzenia stanowiska pracy i zatrudnienia. Jak wykazało postępowanie w sprawie, A. B. (1) w rzeczywistości nie potrzebował pomocy do prowadzenia „pensjonatu”, a zatrudnienie odwołującej umożliwiło mu jedynie wykazanie spełnienia warunków dofinansowania. W tym względzie nie można pomijać, iż odwołująca była osoba znaną zainteresowanemu i pozostającą w nieformalnym związku z jego bratem. Zdaniem Sądu, stworzenie fikcji, jaką było zatrudnienie odwołującej na stanowisku kierownika pensjonatu, nie byłoby możliwe z osobą zupełnie obcą, np. jedną z tych, które zgłosiły się na to stanowisko kierownika pensjonatu w ramach ogłoszenia o pracę. Do końca 2021 roku trwał remont, zatem nie było żadnych obowiązków związanych z obsługą gości. Odwołująca nie mogła i nie pracowała przy obsłudze lokalu, a dokumentacja w postaci kilku faktur oraz zeznania świadków – klientów zainteresowanego, miały na celu uprawdopodobnienie wykonywania przez nią umowy o pracę. Należy nadmienić, że zatrudniona w maju 2022 roku J. M. w rzeczywistości pracowała na rzecz drugiej działalności prowadzonej przez A. B. (1) - biura rachunkowego. Jej zatrudnienie do końca 2022 roku wynikało wyłącznie z konieczności wywiązania się z obowiązku utrzymania stanowiska pracy w ramach umowy zawartej przez A. B. (1) z Województwem (...). W innym przypadku miałaby zwrócić dofinansowanie. W późniejszych latach J. M. kontynuowała współpracę z A. B. (1), ale już w ramach umów zlecenia, które zawierała tylko na okres wykonania konkretnych czynności w ramach prowadzonego przez niego biura rachunkowego (inna działalność gospodarcza). Ponadto odwołujący przyznał, że sam wykonuje obsługę domu letniskowego i nie potrzebuje nikogo do pomocy. Takie stwierdzenie Sąd uznaje za odpowiadające prawdzie, gdyż do obsługi domu letniskowego nie jest wymagane zaangażowanie pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy.
Doświadczenie życiowe i logika wskazują, że przy tak niewielkim lokalu noclegowym, nieracjonalne jest zatrudnianie osoby na pełen etat i z tak wysokim wynagrodzeniem. W przypadku A. B. (1) nie ma mowy o pomyłce, czy braku doświadczenia w kwestiach związanych z zatrudnieniem. Płatnik składek podnosił, a za nim odwołująca, iż skarżąca była jego pierwszym pracownikiem i stąd wynikłe „niedociągnięcia” przy sformułowaniu nazwy stanowiska pracy czy zakresu obowiązków. Sąd pragnie zauważyć, że A. B. (1) od lat zajmuje się doradzaniem podmiotom, które w ramach działalności gospodarczej zatrudniają pracowników i w tym zakresie dysponuje on nie tylko wiedzą teoretyczną, ale przede wszystkim praktyczną. Z. doskonale wiedział, w jaki sposób formalnie wskazać spełnienie warunku zatrudnienia odwołującej w aspekcie umowy z Województwem (...). Natomiast w kwestii wykazania zatrudniania odowłującej dla celów ubezpieczeniowych, zainteresowany również wypełnił wszystkie wymagania formalne. Wskazuje na to jakość dowodów w postaci akt osobowych odwołującej, które są kompletne i zawierają wszystkie niezbędne dokumenty. Gdyby oprzeć się wyłącznie na dokumentach znajdujących się w aktach osobowych odwołującej, to rzeczywiście istniałaby podstawa do potwierdzenia istnienia stosunku pracy między stronami. Natomiast postępowanie dowodowe, uwzględniające wszystkie wnioski dowodowe zgłoszone przez strony procesu, potwierdziły prawidłowość skarżonej decyzji. Na okoliczność pracy odwołującej A. B. (1) przedłożył kilka faktur vat, które zostały przez Sąd przeanalizowane. Trudno uznać dowód na okoliczność świadczenia przez skarżącą pracy, tym bardziej, że wśród nich znajduje się faktura za wymianę opon, czy faktury zakupy spożywcze.
Również okoliczności związane z podpisaniem aktu notarialnego w żaden sposób nie stanowią o rzeczywistym wykonywaniu przez odwołującą umowy o pracę. W dniu 29 listopada 2021 roku M. O. (1) zawarł z A. B. (1) i jego żoną A. B. (2) umowę warunkową sprzedaży nieruchomości, pod warunkiem, że Skarb Państwa – Lasy Państwowe – nie skorzysta z prawa pierwokupu. W tym samym dniu M. O. (2) udzielił odwołującej pełnomocnictwa do zawarcia umowy przeniesienia własności. Umowa przeniesienia własności nieruchomości została zawarta w dniu 29 grudnia 2021 roku, w imieniu M. O. (2) do aktu notarialnego przystąpiła odwołującą. Umowa sprzedaży dotyczyła nieruchomości położonej we wsi R. gm. R.. Przystąpienie do aktu notarialnego w dniu 29 grudnia 2021 roku nie było czynnością czasochłonną, tym bardziej, że 29 listopada 2021 roku została zawarta umowa warunkowa sprzedaży. Należy również mieć na uwadze stan zdrowia odwołujące, która w dniu 16 grudnia 2021 roku została przyjęta do szpitala w trybie nagłym, z zagrożeniem poronienia. Karta leczenia szpitalnego nie zawiera zaleceń odnośnie prowadzenia oszczędnego trybu życia, jednak należy zakładać, że po wyjściu ze szpitala odwołująca musiała zweryfikować swoją dotychczasową aktywności i zmniejszyć czynniki zagrażające ciąży. Okres przypadający między wyjściem ze szpitala a powstaniem u skarżącej niezdolności do pracy (5 stycznia 2022 roku) nie zawiera żadnych dowodów, które mógłby wskazywać na wykrywanie przez nią umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdanie Sądu z uwagi na brak takich dowodów strony zdecydowały przywołać sytuację związaną z przystąpieniem przez odwołującą do aktu notarialnego. W ramach tej czynności prawnej odwołująca reprezentowała stronę przeciwną - sprzedawcę, natomiast kupującym był A. B. (1) i jego żona. Trudno racjonalnie wyjaśnić, w jaki sposób zdarzenie to ma świadczyć o wykonywaniu przez odwołującą obowiązków związanych z umową o prace stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W zakresie obowiązków skarżącej istnieje zapis, iż miała ona m.in. uczestniczyć w zakupie / sprzedaży gruntów i innych nieruchomości służących działalności gospodarczej za pomocą udzielonych pełnomocnictw. Natomiast w tym przypadku odwołująca faktycznie działała w ramach udzielnego pełnomocnictwa, ale nie przez pracodawcę.
Zdaniem Sądu skarżąca nie podołała obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.p.c., sytuującego zasadę ciężaru dowodu w postępowaniu sądowym, albowiem przedstawione przez nich dowody na poparcie swojej argumentacji okazały się nieprzekonywujące. Ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.) spoczywa na osobie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. W sprawie niniejszej, gdzie spór sprowadzał się do istnienia tytułu podlegania pracowniczym ubezpieczeniom społecznym, to na osobie zgłoszonej do pracowniczych ubezpieczeń społecznych i na płatniku składek, spoczywał obowiązek wykazania faktu świadczenia pracy i pozostawania w zatrudnieniu.
Brak jest w sprawie dowodów świadczenia przez wnioskodawczynię pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w ramach pracowniczego stosunku pracy. Wprawdzie wnioskodawczyni została zatrudniona w ramach pełnego etatu, tak przynajmniej wynika z treści zawartej umowy, nie zostało jednak wykazane, by jej praca w ramach tego stosunku pracy wykonywana była w sposób ciągły, zorganizowany i przez 8 godziny dziennie. Nie przedłożono też dowodów, które świadczyłyby, o rezultacie pracy.
W związku z powyższym, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzeczono jak w punkcie 1.
O kosztach zastępstwa procesowego Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 §1, §1 1, art. 99 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023. poz. 1935 ze zm.). Odwołująca się przegrała sprawę obowiązana więc jest do zwrotu organowi rentowemu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Suwałkach
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Cezary Olszewski
Data wytworzenia informacji: