Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Cezary Olszewski
Protokolant:	Marta Majewska-Wronowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 października 2025r. w S.

sprawy W. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę rodzinną i wypłatę świadczeń w zbiegu

w związku z odwołaniem W. W. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 19 sierpnia 2025 znak (...) i z dnia 1 września 2025r. znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w ten sposób, że przyznaje prawo do renty rodzinnej po zmarłej J. W. na rzecz uprawnionego W. W. (1) począwszy do dnia 7 lipca 2025r., i zobowiązuje zakład ubezpieczeń społecznych do wypłaty wnioskodawcy W. W. (1) świadczeń w zbiegu.

SSO Cezary Olszewski

Sygn. akt III U 352/25

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 sierpnia 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., wskazując na art. 65 i art. 66 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.) odmówił W. W. (1) prawa do renty rodzinnej argumentując, iż na podstawie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego nie ustalono, ze do dnia śmierci współmałżonka, istniała wspólność małżeńska.

Kolejną decyzją z 01 września 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., wskazując na art. 95 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.) odmówił W. W. (1) prawa przyznanie świadczenia w zbiegu z rentą rodzinną (tzw. „renta wdowia”), albowiem wnioskodawca ma ustalone prawo tylko do jednego świadczenia. Argumentował, iż wnioskodawca nie spełnił warunków przewidzianych treścią art. 70 cyt. ustawy, albowiem organ ustalił, iż do dnia śmierci J. W. małżonkowie wspólnie nie zamieszkiwali (wskazywali inne adresy) przez co nie została potwierdzona wspólność małżeńska.

W odwołaniu od tych decyzji W. W. (1) domagał się ustalenia, że spełnia warunki do przyznania renty rodzinnej i „renty wdowiej” . Wskazał, że zamieszkiwał ze zmarłą żoną do dnia śmierci, co potwierdza akt zgonu. Leczyła się ona w A., S. i E. co potwierdza dokumentacja medyczna. Potwierdzeniem tego faktu są także roczne deklaracje PIT wspólnie składane przez małżonków. Skarżący zawnioskował także o przesłuchanie świadków, którzy potwierdzą fakt wspólnego zamieszkiwania do śmierci małżonki. Wyjaśniając przyczyny zameldowania żony w T. wskazał, iż z powodu braku potomstwa wolą zmarłej było pochowanie jej tam, gdzie zamieszkuje jej córka D. G., która zaopiekuje się grobem.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonych decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

W. W. (1) (urodzony (...)) ma przyznane prawo do emerytury decyzją z 22 września 2020 roku. W dniu 7 lipca 2025 roku odwołujący wystąpił z wnioskiem o rentę rodzinną po zmarłej 1 lipca 2025 roku żonie – J. W.. Decyzją z 19 . 08. 2025r roku odmówiono mu prawa do renty rodzinnej po zmarłej żonie, a jako jedyną przeszkodę w uwzględnieniu wniosku ZUS wskazał ustalenie, że małżonkowie wspólnie nie zamieszkiwali, nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego, pomimo formalnego pozostawania w związku małżeńskim.

W dniu 7 lipca 2025 roku odwołujący wystąpił z wnioskiem o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną.

Decyzją z 1. 09. 2025 roku organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do świadczeń w zbiegu argumentując, iż ma ustalone prawo do tylko jednego świadczenia.

(dowód: akta rentowe).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2024 r. poz. 1631) - dalej ustawa emerytalna, renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

W myśl art. 67 ust. 1 ustawy emerytalnej, do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71:

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3) małżonek (wdowa i wdowiec);

4) rodzice.

Z kolei zgodnie z treścią art. 70 ust.3 wdowa (wdowiec) ma prawo do renty rodzinnej jeżeli do dnia śmierci męża (żony) pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej.

W ocenie sądu po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie niniejszej nie ma wątpliwości, że wnioskodawca spełniał warunki do przyznania mu renty rodzinnej.

J. W., zmarła 1 lipca 2025r w R. miała ustalone prawo do emerytury. Zamieszkiwała z mężem w miejscowości (...), mimo, że formalnie zameldowana była w (...) ; (...)-(...) T. – co wynika z wniosku o zmianę danych osoby zamieszkałej w Polsce z dnia 15 .04.2024r (dowód – dokumentacja ZUS, akta emer.-rentowe).

Ustalenie sądu co do miejsca zamieszkiwania J. W. potwierdza jednoznacznie olbrzymi plik dokumentacji medycznej za ostatnie dwa lata z placówek medycznych znajdujących się w pobliżu miejscowości (...) (SP ZOZ - ów, Szpitali w A., S., E.). Wręcz nielogicznym byłoby założenie, że chora na raka kobieta w wieku 79 lat, co kilka dni przyjeżdża z okolic T., na leczenie do placówek medycznych w pobliżu S.. Fakt pozostawania we wspólności małżeńskiej wnioskodawcy i zmarłej żony wynika także z deklaracji PIT 37, składanych wspólnie przez małżonków za lata 2022-2025 w Urzędzie Skarbowym w A.. Także przesłuchani w sprawie świadkowie D. G. i P. W. (1), którym sąd dał wiarę w całości, jednoznacznie potwierdzili fakt wspólnego zamieszkiwania małżonków W., podając przy tym szczegóły dotyczące wzajemnych dobrych relacji małżeńskich, wspólnego zamieszkiwania i opieki męża, aż do śmierci J. W.. Zeznania świadków stanowią uzupełnienie bardzo obszernej dokumentacji, która w sposób niepodważalny potwierdza wspólne pożycie małżonków przez ostatnich kilka lat. Jeżeli nawet epizodycznie J. W. opuszczała miejsce zamieszkania to nie sposób uznać, jak przyjął to ZUS, że małżonkowie nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego. To mąż opiekował się nią do śmierci i to w domu w R. nastąpił zgon J. W..

Przedstawione ustalenia faktyczne czynią błędną decyzję z dnia 19 sierpnia 2025r, którą zakład ubezpieczeń odmówił P. W. (2) prawa do renty rodzinnej argumentując, że nie ustalono, że do dnia śmierci współmałżonka, istniała wspólność małżeńska.

Odnośnie decyzji dotyczącej tzw. ,,renty wdowiej”, od której ubezpieczony się odwołał wskazać należy, że od 1 stycznia 2025 roku w Polsce weszła w życie możliwość łączenia renty rodzinnej z własną emeryturą lub rentą z tytułu niezdolności do pracy. Dnia 1 stycznia 2025 r. do przepisów ustawy o emeryturach i rentach został dodany art. 95a regulujący zasady uzyskiwania prawa renty rodzinnej i emerytury. Zmiany wprowadza ustawa z 26.07.2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Z nowych przepisów wynika, że wdowie (wdowcowi) uprawnionym do renty rodzinnej oraz do emerytury, będzie wypłacało się, zależnie od wyboru:

1) przysługującą rentę rodzinną oraz 25% emerytury (15% w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.), albo

2) przysługującą emeryturę oraz 25% renty rodzinnej (15% w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.) (art. 95a ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Wskaźnik 25 %, o którym mowa w art. 95a ust. 1 i 6 wynosi:

1) 15 % w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.;

2) 25 % w okresie od dnia 1 stycznia 2027 r.

Osoba uprawniona będzie miała prawo do wypłaty świadczeń na wskazanych zasadach w przypadku, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

1) osiągnęła wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn);

2) pozostawała we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;

3) nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego tj. nie wcześniej niż w dniu, w którym kobieta ukończyła 55 lat, mężczyzna ukończył 60 lat,

Wysokość sumy świadczeń, o których mowa w art. 95a ust. 1 nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury (art. 95a ust. 4 ustawy emerytalnej). W przypadku przekroczenia tej kwoty świadczenie będzie ulegało pomniejszeniu. Wypłata świadczeń ustaje także z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną do świadczeń (art. 95a ust. 3 ustawy emerytalnej).

Ustalenie zbiegu świadczeń oraz ich wypłata następuje na wniosek osoby uprawnionej (art. 116b ust. 1 ustawy emerytalnej). Świadczenia będą wypłacane od 1 lipca 2025 r., aby otrzymywać rentę wdowią od 1 lipca 2025 r., należy złożyć wniosek do 31 lipca 2025 r. Renta wdowia to możliwość pobierania od 1 lipca 2025 r. renty rodzinnej po zmarłym małżonku i jednocześnie własnego świadczenia emerytalnego lub rentowego zgodnie z dokonanym przez ubezpieczonego wyborem.

Wnioskodawca spełnia wszystkie wymogi przewidziane ustawą do przyznania mu świadczeń w zbiegu co uzasadniało zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa od dnia złożenia wniosku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

sędzia Cezary Olszewski