Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Marta Majewska-Wronowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2024r. w Suwałkach

sprawy A. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wznowienie postępowania

w związku z odwołaniem A. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 18 października 2024 r. znak (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 18 października 2024r. znak (...);

2.  zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. do rozpoznania w trybie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2023r. poz. 1251 ze zm.) wniosku A. N. z dnia 27 września 2024r. o przeliczenie emerytury w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024r. w sprawie SK 140/20.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. , po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 września 2024r. , decyzją z dnia 18 października 2024, odmówił A. N. wznowienia postępowania w sprawie emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, że Trybunał Konstytucyjny w dniu 4 czerwca 2024 roku wydał wyrok w sprawie dotyczącej obliczenia emerytury poprzez pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury z wieku powszechnego o kwotę pobranych wcześniej emerytur. Uznał , że przepis ustawy stanowiący podstawę do tego pomniejszenia, w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012 roku jest niezgodny z przepisami Konstytucji.

W przypadku zaś, gdy Trybunał orzekł o niezgodności z Konstytucją ustawy, na podstawie której została wydana decyzja, skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału. Orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Orzeczenie Trybunału dotyczące ustawy ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Dniem ogłoszenia orzeczenia Trybunału jest dzień ogłoszenia tego orzeczenia w postaci elektronicznej na stronie internetowej organu wydającego dziennik urzędowy.

W związku z tym, że wyrok Trybunału z 4 czerwca 2024r. nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw brak jest podstaw do wznowienia postępowania zakończonego decyzją z dnia 29 grudnia 2020 roku.

W odwołaniu do tej decyzji A. N., wniósł o ponowne obliczenie wysokości emerytury w wieku powszechnym, a przy obliczaniu jej wysokości pominięcie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych art. 25 ust 1b ustawy emerytalnej, ( a także o zastosowanie art. 133 ust. 1 pkt 2 ) ustawy emerytalnej.

W uzasadnieniu wskazał, że wniosek o wcześniejszą emeryturę złożył 27 października 2010r. Emeryturę powszechną otrzymał zaś decyzją ZUS 29 grudnia 2020r. pomniejszoną o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 orzekł natomiast, iż art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1251) w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012r. , jest niezgodny z art.67 ust.1 w związku z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym Trybunał Konstytucyjny podtrzymał dotychczasową linię orzeczniczą wyrażoną w wyroku z dnia 6 marca 2019r. (sygn.. akt P 20/16), przyjmując, że regulacja zawarta w artykule 25 ust. 1 b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w stosunku do osób, które wniosek o przyznanie emerytury w wieku obniżonym złożyły do dnia ogłoszenia ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (tj. do dnia 6 czerwca 2012r.) jest niezgodna z art. 67 ust.1 w związku za art. 2 Konstytucji.

W związku z tym jego odwołanie jest uzasadnione. Powołał się przy tym na wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z 3.07.2024. VI U 28/28, który wskazał, że nieuprawnione zaniechania władzy wykonawczej nie mogą wywierać wpływu na sytuację obywateli. Powołał się również na wyroki Sądów: (SA w Gdańsku z 23.06.2020 r. III AUa 138/20, LEX nr. 3357123, wyrok SA w Szczecinie z 21.05.2020r. III AUa 454/19, LEX 3026248).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację z zaskarżonej decyzji . Wskazał przy tym , iż emerytura na podstawie przepisu art. 24 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS została przyznana A. N. decyzją z dnia 29.12.2020 roku od dnia 1.12.2020 roku i została obliczona zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zauważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji podlegało oddaleniu.

Zgodzić się mianowicie należało z organem rentownym, że skoro wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw to nie wszedł on jeszcze w życie. Zgodnie zaś z art. 145a § 2 kpa można wnieść do organu rentownego skargę o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Skoro więc organ rentowny odmówił wznowienia postępowania w sprawie emerytury to odwołanie do decyzji w tym przedmiocie musiało podlegać oddaleniu. Stąd w tym zakresie orzeczono na podstawie 477 ¹⁴ §1kpc jak u pkt. 1 wyroku.

W sprawie zauważyć jednak należy, że organ rentowny nie rozpoznał w całości wniosku odwołującego się z dnia 27.09.2024r., który generalnie wniósł o przeliczenie jego emerytury. W ogóle to do tego wniosku nie ustosunkował się, przyjmując tylko, że odwołujący się zgłosił skargę za wznowienie postępowania. Winien natomiast do niego merytorycznie ustosunkować się. Odwołujący się nie składał bowiem żadnej skargi o wznowienie postępowania, a wskazał, że z uwagi ma wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4.06.2024r. SK 140/2 w trybie art. 114 ustawy emerytalnej wnosi o ponowne ustalenie swojej emerytury przyznanej w wieku powszechnym decyzją z 29.12.202r. bez stosowania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Wniósł też o przyznanie wyrównania zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej.

Organ rentowny winien zatem wydać decyzję, w której albo wyraźnie wskaże czy odmawia ponownego ustalenia wysokości emerytury albo tą emeryturę przelicza i jak przelicza. Trzeba bowiem za Sądem Apelacyjnym w Gdańsku wskazać, że nie można zgodzić się z poglądem, iż w przypadku stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu przez Trybunał Konstytucyjny włączonym skutkiem takiego orzeczenia jest wznowienie postępowania w trybie art. 145 kpa w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji. Strona ma bowiem prawo realizować swoje uprawnienia3 w możliwie szerokim zakresie, dopuszczalnym przepisami prawa, a organ rentowny ma administracyjny obowiązek stworzyć ku temu warunki. Nie zachodzą żadne przeszkody prawne, by strona w sytuacji zmiany interpretacji prawa, wykorzystując przesłankę błędu organu, wniosła o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy emerytalnej. (wyrok z dnia 10.06.2020r. III Ua 48/20)

Jak też w wyroku z dnia 28.11.2019 wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych istnieje konstrukcja quasi wznowienia (uproszczonego) uregulowana w art. 114 ustawy dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zgodnie z tym przepisem organ rentowny zobligowany jest do rozpoznania wniosku ubezpieczonych jeżeli z takimi zgłaszają się.

Z tych względów, uznając, że wniosek o przeliczenie emerytury złożony w organie rentownym 27.09.2024 nie został w całości rozpoznany zasadnym było zobowiązanie ZUS do jego rozpoznania, o czym Sąd orzekł na mocy art. 477 ¹⁴ § 3 kpc.