Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Marta Rakowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2024r. w Suwałkach

sprawy J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wznowienie postępowania

w związku z odwołaniem J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 17 października 2024 r. znak (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 17 października 2024 roku (...);

2.  zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. do rozpoznania w trybie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2023 roku, poz.1251) wniosku J. C. z dnia 14 października 2024 roku o przeliczenie emerytury w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 roku w sprawie SK 140/20.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 17 października 2024r. odmówił J. C. wznowienia postępowania w sprawie emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, że Trybunał Konstytucyjny w dniu 4 czerwca 2024 roku wydał wyrok w sprawie dotyczącej obliczenia emerytury poprzez pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury z wieku powszechnego o kwotę pobranych wcześniej emerytur. Uznał, że przepis ustawy stanowiący podstawę do tego pomniejszenia, w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012 roku jest niezgodny z przepisami Konstytucji.

W przypadku zaś, gdy Trybunał orzekł o niezgodności z Konstytucją ustawy, na podstawie której została wydana decyzja, skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału. Orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Orzeczenie Trybunału dotyczące ustawy ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Dniem ogłoszenia orzeczenia Trybunału jest dzień ogłoszenia tego orzeczenia w postaci elektronicznej na stronie internetowej organu wydającego dziennik urzędowy.

W związku z tym, że wyrok Trybunału z 4 czerwca 2024r. nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, brak jest podstaw do wznowienia postępowania.

W odwołaniu od tej decyzji J. C. wniósł o jej zmianę i ponowne obliczenie wysokości jego emerytury w wieku powszechnym z pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. w sprawie o sygn. akt SK 140/20.Powołał się też wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 3 lipca 2024r. sygn. akt VI U 528/24, w którym Sąd ten stwierdził, że wyroki Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne i powszechne, a nieuprawnione zaniechanie władzy wykonawczej ich publikacji nie może wpłynąć na brak możliwości ich zastosowania.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację z zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji podległo oddaleniu. Zgodzić się mianowicie należało z organem rentowym, że skoro wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, to nie wszedł on jeszcze w życie. Zgodnie z art. 190 ust.3. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku – orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Stosownie tymczasem do art. 145 § 2 k.p.a. można wnieść do organu rentowego skargę o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Skoro więc organ rentowy odmówił wznowienia postępowania w sprawie emerytury, to odwołanie do decyzji w tym przedmiocie musiało podlegać oddaleniu. Stąd w tym zakresie orzeczono na podstawie 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. jak w pkt. 1 wyroku.

W sprawie zauważyć jednak należy, że organ rentowy nie rozpoznał w całości wniosku odwołującego się z dnia 14 października 2024r., w którym wniósł też o przeliczenie swojej emerytury. Winien natomiast do niego merytorycznie ustosunkować się. Odwołujący się nie składał bowiem tylko skargi o wznowienie postępowania, a wskazał, że z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia czerwca .2024 r. SK 140/20 wnosi o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Do tego zaś wniosku organ rentowy w ogóle nie ustosunkował się, rozpoznając jedynie skargę o wznowienie postępowania. Organ rentowy winien zatem wydać decyzję, w której albo wyraźnie wskaże, czy odmawia ponownego ustalenia wysokości emerytury albo tą emeryturę przelicza i jak przelicza. Trzeba bowiem za Sądem Apelacyjnym w Gdańsku wskazać, że nie można zgodzić się z poglądem, iż w przypadku stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu przez Trybunał Konstytucyjny wyłącznym skutkiem takiego orzeczenia jest wznowienie postępowania w trybie art. 145 kpa w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji. Strona ma bowiem prawo realizować swoje uprawnienia w możliwie szerokim zakresie, dopuszczalnym przepisami prawa, a organ rentowny ma administracyjny obowiązek stworzyć ku temu warunki. Nie zachodzą żadne przeszkody prawne, by strona w sytuacji zmiany interpretacji prawa, wykorzystując przesłankę błędu organu, wniosła o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy emerytalnej (wyrok z dnia 10 czerwca 2020r., III AUa 48/20)

Jak też w wyroku z dnia 28 listopada 2019r III AUa 631/19. wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych istnieje konstrukcja quasi wznowienia (uproszczonego) uregulowana w art. 114 ustawy dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zgodnie z tym przepisem organ rentowny zobligowany jest do rozpoznania wniosku ubezpieczonych jeżeli z takimi zgłaszają się.

Z tych względów, uznając, że wniosek o przeliczenie emerytury złożony w organie rentownym 14.10.2024 r. nie został w całości rozpoznany, zasadnym było zobowiązanie ZUS do jego rozpoznania, o czym Sąd orzekł na mocy art. 477 ¹⁴ § 3 k.p.c. (pkt 2).

PW/mt