Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Cezary Olszewski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 stycznia 2025r. w Suwałkach

sprawy D. E.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wspierającego

w związku z odwołaniem D. E.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 5 listopada 2024 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje D. E. prawo do wypłaty niezrealizowanego świadczenia wspierającego po zmarłym mężu P. E..

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 listopada 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił D. E. prawa do wypłaty niezrealizowanego świadczenia wspierającego po zmarłym P. E., gdyż w dacie zgonu nie był on uprawniony do świadczenia wspierającego.

Odwołalnie od tej decyzji złożyła D. E., w którym domagała się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do wypłaty niezrealizowanego świadczenia wpierającego po zmarłym P. E. za okres od 29 stycznia 2024 roku do (...) roku. Podniosła, iż prawo do świadczenia powstało z dniem uprawomocnienia się decyzji ustalającej poziom wsparcia tj. 23 października 2024 roku i z tym dniem P. E. spełnił wszystkie warunki do otrzymania świadczenia. Zgon osoby uprawnionej nastąpił po powstaniu prawa do świadczenia. Wskazała, iż długotrwały czas oczekiwania na decyzję ustalającą poziom wsparcia (ponad 8 miesięcy) obciąża organ rentowy i nie może mieć negatywnego wpływu na prawo osoby uprawnionej. Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o świadczeniu wspierającym prawo do tego świadczenia obejmuje nie tylko P. E., ale równie jego żonę – D. E..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując podstawy skarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 29 stycznia 2024 roku D. E. – pełnomocnik P. E., wystąpiła do Wojewódzkiego Zespołu Do Spraw Orzekana nią o Niepełnosprawności(...)w E. z wnioskiem o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeb wsparcia dla P. E.. W dniu 2 października 2024 roku (...) w E. wydał decyzję ustalająca poziom wsparcia dla P. E. od dnia złożenia wniosku (t.j. 29 stycznia 2024 roku), wyrażony w wartości punktowej w skali od 0 do 100 punktów, w wysokości 100 punktów. Decyzja została wydana na okres do (...)roku. Odpis decyzji został doręczony w formie papierowej w dniu 9 października 2024 roku. W terminie 14 dni od dnia doręczenia nie został złożony wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i decyzja stała się prawomocna w dniu 24 października 2024 roku.

W dniu 23 października 2023 roku D. E. – jako pełnomocnik P. E., złożyła do organu rentowego wniosek o świadczenie wspierające dla osoby z niepełnosprawnością

W dniu 27 października 2024 roku o godzinie 16:12 P. E. marł.

Informacją z dnia 28 października 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) poinformował P. E., iż po rozpatrzeniu wniosku przyznaje mu świadczenie wspierające, na okres od 29 stycznia do (...) roku.

W dniu 4 listopada 2024 roku D. E. wstąpiła z wnioskiem o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wspierającego.

(dowód: wniosek o świadczenie wspierające, pełnomocnictwo, dane popisu elektronicznego z 23.10.2023r., informacja o przyznaniu świadczeni wspierającego, (...), wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia – akta ZUS bez kolejno ponumerowanych kart oraz k. 9-10v a.s.; wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeb wsparcia k. 5-6v a.s., decyzja ustalająca poziom wsparcia k. 7-7v a.s., wydruk śledzenia przesyłki k. 8 a.s., akt zgonu k. 12 a.s.).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 roku o świadczeniu wspierającym (t.j. Dz.U. z 2023 roku, oz. 1429 z późn. zm.) ustawa ta określa warunki nabywania prawa do świadczenia kierowanego do osób niepełnosprawnych mających potrzebę wsparcia, zwanego dalej ,,świadczeniem wspierającym'', oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy celem świadczenia wspierającego jest udzielenie osobom niepełnosprawnym mającym potrzebę wsparcia pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób. Świadczenie wspierające przysługuje osobie w wieku od ukończenia 18. roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 6b ³ ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240, 852, 1234 i 1429), zwanej dalej ,,decyzją ustalającą poziom potrzeby wsparcia'', w której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Postępowanie w sprawie świadczenia wspierającego prowadzi oraz świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych (art. 7 ust. 1 ustawy).

Ustalenie prawa do świadczenia wspierającego oraz jego wypłata następują na wniosek osoby, o której mowa w art. 3 ust. 2, lub osoby upoważnionej do jej reprezentowania. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie wcześniej niż w miesiącu, w którym decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia stała się ostateczna (art. 9 ust. 1-3 ustawy).

Zgodnie z art. 13 ust. 1-5 ustawy przyznanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wspierającego nie wymaga wydania decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia osobie ubiegającej się o świadczenie wspierające informację o przyznaniu tego świadczenia oraz o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego na jej profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informacja o przyznaniu świadczenia wspierającego oraz o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego lub zawiadomienie o umieszczeniu tej informacji oraz zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego na profilu informacyjnym mogą zostać przesłane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie wspierające na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej lub numer telefonu. Nieodebranie informacji o przyznaniu świadczenia wspierającego nie wstrzymuje wypłaty tego świadczenia. W sprawach odmowy przyznania świadczenia wspierającego, uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia wspierającego oraz nienależnie pobranego świadczenia wspierającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję. Decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma w sprawie świadczenia wspierającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych doręcza osobie ubiegającej się o świadczenie wspierające i osobie pobierającej świadczenie wspierające wyłącznie w postaci elektronicznej na jej profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informacja o umieszczeniu na profilu informacyjnym decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji i innego pisma w sprawie świadczenia wspierającego może zostać przesłana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie wspierające lub osobie pobierającej świadczenie wspierające na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.

D. E. domagała się wypłaty niezrealizowanego świadczenia wspierającego po jej zmarłym mężu P. E..

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy w razie śmierci osoby, o której mowa w art. 3 ust. 2, świadczenie wspierające pobierane przez tę osobę przysługuje osobie wspólnie z nią zamieszkującej i gospodarującej za pełny miesiąc, w którym nastąpił zgon, o ile świadczenie to nie zostało za ten miesiąc wypłacone już osobie, o której mowa w art. 3 ust. 2.

Organ rentowy podnosił, iż w dacie śmierci P. E. nie miał ustalonego prawa do świadczenia wspierającego wskazując, iż zgon nastąpił w dniu 27 listopada 2023 roku, a informacja o przyznaniu świadczenia została wydana w dniu 28 października 2023 roku. Sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego.

Jak wynika z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o świadczeniu wspierającym (druk nr 3130) ustawa przewiduje, że przyznanie przez ZUS świadczenia wspierającego nie będzie wymagało wydania decyzji. Organ rentowy udostępni osobie ubiegającej się informację o przyznaniu świadczenia wspierającego na jej profilu informacyjnym utworzonym na PUE ZUS. Nieodebranie informacji nie będzie wstrzymywało wypłaty przyznanego świadczenia. W celu zapewnienia prawa do odwołania obowiązek wydawania decyzji administracyjnych pozostanie w sprawach odmowy, uchylenia, zmiany prawa do świadczenia wspierającego oraz w sprawach nienależnie pobranych świadczeń. Dodatkowym elementem mającym usprawnić proces obsługi wszelkich spraw związanych ze świadczeniem wspierającym (w tym m. in. w sprawie świadczeń nienależnie pobranych) jest ich prowadzenie w postaci elektronicznej i dokonywanie doręczeń jedynie w tej formie. Wzorem dla tego rozwiązania są funkcjonujące już przepisy w ramach programów „Dobry start”, „Rodzina 500+” oraz regulacje dotyczące rodzinnego kapitału opiekuńczego. Również w ramach wspomnianych programów prawodawca nie przewidywał innej formy doręczania wszelkiego rodzaju pism (w tym decyzji o odmowie przyznania, uchyleniu decyzji, zmianie decyzji oraz decyzji o nienależnie pobranym świadczeniu), niż forma elektroniczna.

Jak wynika z ustaleń Sądu, P. E. na dzień zgonu, ale i złożenia wniosku spełnił wszystkie warunki do przyznania prawa do świadczenia wspierającego tj. posiadał decyzję wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której ilość punktów ustalono na poziomie uprawniającym do przyznania świadczenia, złożył wniosek do ZUS o świadczenie wspierające po tym, jak decyzja WZON-u stała się ostateczna, miał ukończone 18 lat, mieszkał w Polsce i był obywatelem Polski, - przebywał w Polsce i miała dostęp do rynku pracy (art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 2 ustawy). Jak wynika z przepisów ustawy, ale również przytoczonego fragmentu uzasadnienia projektu ustawy o świadczeniu wpierającym, w przypadku spełnienia wszystkich warunków do przyznania świadczenia wspierającego, organ rentowy nie wydaje decyzji, a jedynie przedstawia informację o przyznaniu świadczenia wspierającego. Taką informację w stosunku do P. E. wydał w dniu 28 października 2024 roku. Natomiast wniosek o przyznanie prawa do świadczenia wpierającego został złożony drogą elektroniczną w dniu 23 października 2024 roku, a zatem przed śmiercią uprawnionego P. E.. Na moment składania wniosku P. E. spełnił wszystkie ustawowe przesłanki do przyznania świadczenia wspierającego. Nie można pomijać faktu, iż samą procedurę związaną ze świadczeniem wspierającym P. E. wszczął już w styczniu 2024 roku, jednak z uwagi na dużą ilość takich wniosków znacznie wydłużył się czas oczekiwania na decyzję WZDSON w E., ustalającą poziom wsparcia. Natomiast z wnioskiem do organu rentowego o świadczenie wspierające P. E. (a dokładnie jego pełnomocnik) mógł wystąpić dopiero po uprawomocnieniu się decyzji WZDSON.

Tym samym należało uznać, że P. E. spełnił wszystkie warunki do przyznania prawa do świadczenia uzupełniającego zarówno na dzień złożenia wniosku o świadczenie wspierające, jak i na dzień zgonu.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji.

mt