Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Cezary Olszewski
Protokolant:	Małgorzata Przyborowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2025r. w S.

sprawy Z. K.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o rentę rolniczą

w związku z odwołaniem Z. K.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia (...) r. znak (...)

oddala odwołanie.

sędzia Cezary Olszewski

Sygn. akt III U 588/24

UZASADNIENIE

Decyzją z (...) roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił Z. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolny, gdyż komisja lekarska nie stwierdziła u niego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

W odwołaniu od tej decyzji Z. K. domagał się jej zmiany i przyznania prawa do enty rolniczej. Wskazał, iż od wielu lat cierpi na schorzenia neurologiczne i nie może pracować fizycznie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Z. K. (urodzony (...)) w dniu (...) roku wystąpił z wnioskiem o rentę rolniczą. Lekarz rzeczoznawca uznał wnioskodawcę za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym od (...)roku do (...) roku. Nie stwierdził niezdolności do samodzielnej egzystencji. Do przedmiotowego orzeczenia zarzut wadliwości wniósł regionalny inspektor Orzecznictwa Lekarskiego i sprawę skierowano do komisji lekarskiej, która nie stwierdziła u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

(bezsporne – akta rentowe KRUS)

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu schorzeń na które cierpi odwołujący, w celu ustalenia, czy jest on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, uzyskując dwie opinie, których wydanie poprzedzało badanie odwołującego i analiza dokumentacji medycznej.

Pierwszą opinię sporządzili biegli z zakresu neurologii – dr. n. med. R. Z. i ortopedii i traumatologii - M. C., którzy rozpoznali u niego: przewlekły zespół bólowy w odcinku L-S kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne w odcinku L-S w stopniu umiarkowanym, stan po przebytym urazie ręki prawej z przykurczem palców IV i V i stan po złamaniu szyjki k. ramiennej prawej z przykurczem barku. Zaopiniowali, iż rozpoznane schorzenia, ich stopień zaawansowania i przebieg nie powodują u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa występując u niego wraz z przewlekłym zespołem bólowym bez cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego i bez objawów korzeniowych. W okresie obostrzeń mogą wymagać czasowego leczenia przeciwbólowego i przeciwzapalnego oraz ewentualnej rehabilitacji. Przy aktualnym stanie klinicznym może on wykonywać prace w gospodarstwie rolnym. Stopień zaawansowania schorzeń narządu ruchu, zarówno w obrębie prawego barku, jak również przykurczy palców IV i V ręki prawej również nie ogranicza wydolności narządu odwołującego w stopniu uniemożliwiającym mu pracę fizyczną.

W związku z zastrzeżeniami odwołującego do powyższej opinii i zawartego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych lekarzy sądowych, Sąd uzyskał opinię biegłej z zakresu neurologii dr n.med. T. P., która rozpoznała u odwołującego: zmiany zwyrodnieniowe i wielopoziomową dyskopatię l/s z przewlekłym zespołem bólowym i korzeniowym po stronie lewej, bóle głowy w wywiadzie, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę t./2, stan po przebytym urazie ręki prawej oraz stan po złamaniu szyjki kości ramiennej prawej z przykurczem w barku. Zaopiniowała, iż rozpoznane schorzenia i stopień ich zaawansowania nie powodują u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, z uwzględnieniem stanu gospodarstwa oraz jego zmechanizowania. Rozpoznane schorzenia neurologiczne są prawidłowo zdiagnozowane i odwołujący jest systematycznie leczony przez lekarza neurologa, korzysta z rehabilitacji. W badaniu neurologicznym nie stwierdziła objawów ogniskowych, korzeniowych ubytkowych, niesprawności ruchowej. U odwołującego nie zostały naruszone istotnie funkcje organizmu w zakresie układu nerwowego związanego z ruchem. Te dysfunkcje co prawda naruszają sprawności organizmu w stopniu umiarkowanym ale maja charakter przewlekły stabilny. W okresie nasilenia objawów może korzystać z czasowej niezdolności do pracy.

Biegły z zakresu ortopedii i traumatologii – G. K., rozpoznał u niego stan po urazie wielotkankowym prawej dłoni z obecnością dysfunkcji palców IV i V, pourazowy przykurcz prawego stawu ramiennego i zerwanie ścięgna głowy długiej m. dwugłowego obu ramion. Zaopiniował, iż rozpoznane schorzenia, ich przebieg i stopień zaawansowania nie powodują u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy. Wskazał, iż odwołujący była leczony zachowawczo z powodu złamania szyjki kości ramiennej prawej oraz operacyjnie z powodu urazu wielotkankowego prawej dłoni. Następstwem doznanych obrażeń jest przykurcz prawego stawu ramiennego z przydatnym czynnościowo zakresem ruchomości. Funkcja chwytna dłoni do palców II-III jest w pełni wydolna, do palców IV IV ograniczona , co oznacza możliwość wykonywania oburęcznych prac fizycznych. Czynności precyzyjne dłoni są możliwe do wykonania. Dysfunkcje nie ograniczają w żaden sposób funkcji precyzyjnej prawej dłoni, natomiast w miernym stopniu chwyt globalny.

(dowód: opinia pierwszego zespołu k. 18-20 a.s., opinia neurologa k. 55-58 a.s., ortopedy k. 63-64 a.s.).

Sąd zważył, co następuje :

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 197 z późn. zm.) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1. podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust. 2,

2. jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3. całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat. (ust. 1a).

W myśl ust. 2 art. 21 ww. ustawy, warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres uważa się za spełniony, jeżeli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonego wynosi co najmniej:

1) rok - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat.

Zgodnie z art. 21 ust. 4 ustawy jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony posiada jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania na rolniczą chorobę zawodową.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 5).

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji - art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przeprowadzone postępowanie wykazało, że wnioskodawca nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie. Odwołujący jest niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, ale niezdolność ta nie ma charteru niezdolności całkowitej. Wynika to w sposób jednoznaczny z wydanych w toku postępowania sądowego opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu neurologii oraz ortopedii i traumatologii. Opinie te stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy.

Przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018r. III AUa 1328/17). Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98). Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2000r. II UKN 617/99). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 25 września 1997 r., II UKN 271/97). Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001r., II UKN 233/00).

Wymowne jest również, iż wnioski wynikające ze wszystkich opinii dotyczące tej zdolności nie zostały merytorycznie skutecznie zakwestionowane przez odwołującego. Wnioskodawca co prawda kwestionowała treść opinii podnosząc związek niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym z chorobami kręgosłupa, ale te okoliczności były objęte przedmiotem analizy biegłych, zatem nie można uznać, iż opinie były niekompletne, a co za tym idzie nieprawidłowe. Dotyczy to również stanowiska biegłych z zakresu ortopedii.

Analizując przedmiotowe opinie biegłych Sąd doszedł do przekonania, że stanowią one miarodajny i wiarygodny dowód w sprawie, gdyż wydane zostały przez specjalistów z zakresu medycyny, a ponadto poprzedzone zostały analizą dokumentacji medycznej i badaniem odwołującego. Jednoznaczne stanowisko w zakresie braku całkowitej niezdolności do pracy w gospodarnie rolnym potwierdzało prawidłowość skarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołanie.

mt