Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Marta Rakowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2025r. w Suwałkach

sprawy B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wznowienie postępowania

w związku z odwołaniem B. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 12 listopada 2024 r. znak (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 12 listopada 2024 roku;

2.  zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w B. do rozpoznania w trybie art.114 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych (t.jedn. Dz. U. z 2023 roku poz.1251 ze zm.) wniosku B. B. z dnia 29 października 2024 roku o przeliczenie emerytury w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 roku w sprawie SK 140/20;

3.  znosi wzajemnie koszty postępowania pomiędzy stronami.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., po rozpoznaniu wniosku z dnia 29.10.2024r., decyzją z dnia 12.11.2024r. odmówił B. B. wznowienia postępowania w sprawie emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, że Trybunał Konstytucyjny w dniu 4.06.2024 roku wydał wyrok w sprawie dotyczącej obliczenia emerytury poprzez pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury z wieku powszechnego o kwotę pobranych wcześniej emerytur. Uznał, że przepis ustawy stanowiący podstawę do tego pomniejszenia, w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6.06.2012 roku jest niezgodny z przepisami Konstytucji.

W przypadku zaś, gdy Trybunał orzekł o niezgodności z Konstytucją ustawy, na podstawie której została wydana decyzja, skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału. Orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Orzeczenie Trybunału dotyczące ustawy ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Dniem ogłoszenia orzeczenia Trybunału jest dzień ogłoszenia tego orzeczenia w postaci elektronicznej na stronie internetowej organu wydającego dziennik urzędowy.

W związku z tym, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4.06.2024r. nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, brak jest podstaw do wznowienia postępowania.

W odwołaniu od tej decyzji B. B. wniósł o jej zmianę i ponowne obliczenie wysokości jego emerytury w wieku powszechnym od dnia 19.10.2010r. z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4.06.2024r. w sprawie o sygn. akt SK 140/20, wraz z wypłatą wyrównania, gdyż jest emerytem spełniającym przesłanki do skorzystania z konstytucyjnej ochrony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację z zaskarżonej decyzji. Na rozprawie w dniu 29.01.2025r. pełnomocnik organu rentowego w osobie radcy prawnego złożył wniosek o zasądzenie od odwołującego się zwrotu kosztów zastępstw procesowego.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji podległo oddaleniu. Zgodzić się mianowicie należało z organem rentowym, że skoro wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, to nie wszedł on jeszcze w życie. Zgodnie z art. 190 ust.3. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 roku – orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Stosownie tymczasem do art. 145 § 2 k.p.a. można wnieść do organu rentowego skargę o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Skoro więc organ rentowy odmówił wznowienia postępowania w sprawie emerytury, to odwołanie do decyzji w tym przedmiocie musiało podlegać oddaleniu. Stąd w tym zakresie orzeczono na podstawie 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. jak w pkt. 1 wyroku.

W sprawie zauważyć jednak należy, że organ rentowy nie rozpoznał w całości wniosku odwołującego się z dnia 29.10.2024r., w którym to wniósł też o przeliczenie swojej emerytury. Winien natomiast do niego merytorycznie ustosunkować się. Odwołujący się nie składał bowiem tylko skargi o wznowienie postępowania, a wskazał, że z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4.06.2024r. SK 140/20 wnosi o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Do tego zaś wniosku organ rentowy w ogóle nie ustosunkował się, rozpoznając jedynie skargę o wznowienie postępowania. Organ rentowy winien zatem wydać decyzję, w której albo wyraźnie wskaże, czy odmawia ponownego ustalenia wysokości emerytury albo tą emeryturę przelicza i jak przelicza. Trzeba bowiem za Sądem Apelacyjnym w Gdańsku wskazać, że nie można zgodzić się z poglądem, iż w przypadku stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu przez Trybunał Konstytucyjny wyłącznym skutkiem takiego orzeczenia jest wznowienie postępowania w trybie art. 145 kpa w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji. Strona ma bowiem prawo realizować swoje uprawnienia w możliwie szerokim zakresie, dopuszczalnym przepisami prawa, a organ rentowny ma administracyjny obowiązek stworzyć ku temu warunki. Nie zachodzą żadne przeszkody prawne, by strona w sytuacji zmiany interpretacji prawa, wykorzystując przesłankę błędu organu, wniosła o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy emerytalnej (wyrok z dnia 10.06.2020r., III AUa 48/20)

Jak też w wyroku z dnia 28.11.2019r. III AUa 631/19 wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych istnieje konstrukcja quasi wznowienia (uproszczonego) uregulowana w art. 114 ustawy dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zgodnie z tym przepisem organ rentowny zobligowany jest do rozpoznania wniosku ubezpieczonych jeżeli z takimi zgłaszają się.

Z tych względów, uznając, że wniosek o przeliczenie emerytury złożony w organie rentownym 29.10.2024 roku nie został w całości rozpoznany, zasadnym było zobowiązanie organu rentowego do jego rozpoznania, o czym Sąd orzekł na mocy art. 477 ¹⁴ § 3 k.p.c. (pkt 2 wyroku).

Mając na uwadze wynik procesu, proporcję uwzględnionej pretensji do wysokości żądania, na podstawie art. 100 k.p.c., Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu. Podkreślić należy, że w zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Decyzja o tym, czy koszty winny być wzajemnie zniesione czy stosunkowo rozdzielone została oparta na zasadzie słuszności. Wzajemne zniesienie kosztów procesu między stronami jest słuszne, gdyż obie strony są w zbliżonym stopniu przegrywającym i wygrywającym i zarazem wysokość kosztów każdej ze stron jest zbliżona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 22.12.2016 r., sygn. akt I ACa 653/16). Ponadto nie jest konieczne w każdym przypadku arytmetyczne ścisłe ich rozliczenie według stosunku części uwzględnionej do oddalonej (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21.02.2002r., I PKN 932/00, z dnia 11.12.2007r., I PK 157/07, z dnia 14.04.2011r., IV CZ 4/11 i z dnia 17.06.2011r., II PZ 10/11). Organ rentowy nie rozpoznał w całości wniosku zgłoszonego przez odwołującego, zatem nie było podstaw do przyjęcia, iż odwołujący w całości przegrał niniejszy proces. Z tych względów postanowiono jak w punkcie 3 wyroku.

mt/PW/mmw