Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Suwałkach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2019r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Danuta Poniatowska
Protokolant:	Katarzyna Gryko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2019r. w Suwałkach

sprawy E. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do rekompensaty

w związku z odwołaniem E. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 31 lipca 2019 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje E. S. prawo do rekompensaty poczynając od (...)

UZASADNIENIE

Decyzją z 31.07.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 664) oraz ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2018 r. poz.1270 ze zm.) odmówił E. S. prawa do rekompensaty. Wskazał, że na dzień 31.12.2008 r. wnioskodawczyni legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym 8 lat 9 miesięcy i 23 dni, zamiast wymaganych co najmniej 15 lat.

W odwołaniu od tej decyzji E. S. wniosła o jej zmianę i uwzględnienie spornego okresu pracy w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji i podniósł, iż sporny okres nie został zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na to, iż w przedłożonych świadectwach pracy w warunkach szczególnych są braki formalne, bądź wskazano stanowisko zecera, które nie występuje w powoływanych przepisach.

Sąd ustalił, co następuje:

E. S. (ur. (...)) wystąpiła z wnioskiem o emeryturę z rekompensatą. Decyzją z 31.07.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił jej prawa do rekompensaty. Decyzją z 31.07.2019 r. ustalono E. S. okresową emeryturę kapitałową, a następnie decyzją z 31.07.2019 r. przyznano jej prawo do emerytury na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.) i okresowej emerytury kapitałowej, począwszy od (...)r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił okres od 26.03.1979 r. do 18.02.1986 r. oraz od 2.09.1986 r. do 31.07.1988 r. z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni (...)na stanowisku składacza ręcznego na podstawie świadectwa pracy wystawionego przez likwidatora Spółdzielni 21.03.1995 r. (k. 5 akt rentowych). W świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wskazano, że w okresie od 26.03.1979 r. do 31.07.1988 r. E. S. wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w Wykazie A Dział XI poz. 1, zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazano także właściwe przepisy dotyczące spółdzielczości pracy. Uwzględniony staż pracy w warunkach szczególnych wyniósł 8 lat 9 miesięcy i 23 dni.

Organ rentowy nie uwzględnił, jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia:

1.  od 1.08.1988 r. do 14.02.1991 r. w Spółdzielni (...) (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 6 akt rentowych), z uwagi na brak powołania przepisów resortowych;

2.  od 18.03.1991 r. do 31.12.1993 r. w Zakładzie (...).(...)(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 7 akt rentowych), ze względu na wskazanie stanowiska zecera, które nie występuje w powoływanych przepisach;

3.  od 3.01.1994 r. do 30.04.2001 r. w Zakładzie (...). (...)(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 8 akt rentowych), ze względu na wskazanie stanowiska zecera, które nie występuje w powoływanych przepisach;

4.  od 1.05.2001 r. do 30.04.2002 r. w Zakładzie (...)(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 9 akt rentowych), ze względu na wskazanie stanowiska zecera, które nie występuje w powoływanych przepisach.

Na okoliczność wykonywanych czynności w pierwszym ze spornych okresów zatrudnienia zeznawała świadek J. Z. (k. 20 odw.-21 akt). Podała, że Spółdzielnia (...)powstała w wyniku przekształcenia Spółdzielni (...)Razem z E. S.pracowały w obu tych spółdzielniach na tych samych stanowiskach zecera – składacza ręcznego. Zajmowały się układaniem z czcionek tekstu, które następnie były kierowane do druku. Ponieważ czcionki były z ołowiu szkodliwego dla zdrowia, ich czas pracy był skrócony ustawowo do siedmiu godzin. Taki był pełny wymiar czasu pracy zecera. Wnioskodawczyni pracowała przez cały okres zatrudnienia na tym samym stanowisku, w pełnym wymiarze czasu pracy. Ten okres zatrudnienia to 2 lata 6 miesięcy i 14 dni.

Odnośnie kolejnych okresów, Sąd pozyskał akta osobowe wnioskodawczyni z okresu jej zatrudnienia od 18.03.1991 r. do 30.04.2002 r. Akta te są kompletne, zawierają umowy o pracę, świadectwa pracy i inne (koperta k. 13), nie zawierają jednak zakresów czynności, które pozwoliłyby na ustalenie zakresu prac wykonywanych przez wnioskodawczynię. W dokumentach wskazano, tak jak w świadectwach pracy, że E. S. zatrudniona jest na stanowisku zecera.

Zarówno wnioskodawczyni, jak i przesłuchany w charakterze świadka pracodawca W. R., wskazali, że zecer i składacz ręczny to tożsame stanowiska, a nazewnictwo używane jest zamiennie. W. R. przedstawił, że E. S. pracowała u niego przy wyrobie pieczątek na zasadzie składu ręcznego. Szczegółowo opisał technologię pracy w jego zakładzie i czynności wykonywane przez poszczególnych pracowników. Wskazał też, że zakład przechodził reorganizację, ale niezależnie od jego nazwy cały czas wykonywał pieczątki na zasadzie składu ręcznego i E. S. przez cały okres zatrudnienia pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy jako zecer – składacz ręczny (zeznania k. 20 akt). Ze względu na duże zapotrzebowanie na pieczątki, zakład pracował bez przerw, a okres oczekiwania na zamówienie wynosił ok. trzech miesięcy. Ten okres zatrudnienia to 11 lat i 11 dni.

Zebrany materiał dowodowy, a zwłaszcza zeznania przesłuchanych świadków, jednoznacznie wskazuje, że odwołująca w spornych okresach wskazanych na wstępie, świadczyła pracę na stanowisku składacza ręcznego. Praca ta jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania określone w Wykazie A, Dziale XI - w przemyśle poligraficznym, pkt. 1 – produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 664 ze zm.) rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat ( art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych).

Wykonywanie pracy w warunkach szczególnych kwalifikuje się zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.). Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisami, do których odsyła art. 32 ust. 4 tej ustawy jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 tego rozporządzenia pracami w szczególnych warunkach są prace wymienione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Wnioskodawczyni nie ubiegała się wcześniej o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku, ani emerytury pomostowej w związku z pracą w warunkach szczególnych.

Pracodawcy wydali wnioskodawczyni za sporny okres świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, zostały one jednak zakwestionowane przez organ rentowy. Świadectwo pracy nie jest jednak jedynym dowodem na okoliczność świadczenia pracy w warunkach szczególnych. Świadectwo wykonywania pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu przepisu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. W postępowaniu sądowym traktuje się je jako dokument prywatny w rozumieniu przepisu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Dlatego sama treść świadectwa jest niewystarczająca (nie przesądza) na etapie sądowego postępowania odwoławczego czy dana praca była faktycznie pracą w szczególnych warunkach. Wymaga ono weryfikacji i oparcia się na posiadanej przez zakład pracy dokumentacji z akt osobowych pracodawcy oraz w razie możliwości innych dowodów. Istotne jest faktyczne wykonywanie czynności, a nie nazwa stanowiska zajmowanego przez pracownika.

W niniejszej sprawie do oceny charakteru pracy wnioskodawczyni wystarczające były zeznania przesłuchanych świadków, a także powszechne rozumienie nazwy stanowiska „zecer”. W ocenie Sądu, wnioskodawczyni w spornych okresach od 1.08.1988 r. do 14.02.1991 r. w Spółdzielni (...), od 18.03.1991 r. do 31.12.1993 r. w Zakładzie (...). (...), od 3.01.1994 r. do 30.04.2001 r. w Zakładzie (...).(...)i od 1.05.2001 r. do 30.04.2002r. w Zakładzie (...)świadczyła pracę na stanowisku składacza ręcznego. Praca ta jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania określone w Wykazie A, Dziale XI - w przemyśle poligraficznym, pkt 1 – produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Dodatkowo należy powołać się na przepisy resortowe: zarządzenie nr 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 10.11.1986 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach (Dz. Urz. M.H.W.i U. z 1986 r. Nr 7, poz. 11), w załączniku do którego – Wykaz A Dział XI – w przemyśle poligraficznym, poz. 1 produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego w pkt 1 wymienione jest stanowisko składacza ręcznego.

W tych okolicznościach należało przyjąć, że odwołująca legitymuje się wymaganym, co najmniej 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, a w związku z tym na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 664 ze zm.) przysługuje jej prawo do rekompensaty. Świadczenie to jest przyznawane tym ubezpieczonym, którzy nie mają możliwości skorzystania z emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), ani z emerytury pomostowej. Wnioskodawczyni spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do rekompensaty począwszy od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono, jak
wyroku.